DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
Giriş Tarihi : 13-11-2014 17:26

Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Terör, silahlı çatışmalar, saldırılar, trafik kazaları, deprem, sel, gibi doğal afetler, taciz, tecavüz olayları insanı psikolojik olarak olumsuz etkiler ve ruh sağlığını bozabilir. Bu olaylar geçse bile yıllarca sürebilecek izler bırakabilirler.

İnsanlar acı olaylarla ve yaşantılarla karşılaştıklarında korku, dehşet ve çaresizlik yaşarlar. Acı olay ve olaya verilen duygusal tepkilere ruhsal travma adı verilir. İnsanlar yaşadıkları acı olayları istemedikleri halde sık, sık hatırlayabilirler. Bu tür olaylar, anılar, yaşantılar kişiye ciddi sıkıntı verebilir.

Yaşadığı olay kişinin rüyalarına girer gördüğü kâbuslar uyku düzenini bozar. Bazen de yaşamış olduğu travmayı hatırlatan her hangi bir durum, yer, nesne, görüntü veya ses gibi uyaranlar kişi de ruhsal durumu etkiler. Genellikle bu tablo çarpıntı, titreme, terleme, nefes darlığı gibi fiziksel belirtilere yol açabilir. Bu durum bazen de duygusal olarak korku, kaygı, endişe ve suçluluk duygularını da beraberinde getirebilir. Örneğin bir terör olayından sonra en ufak bir ses duymak veya bir trafik kazasından sonra arabaya binememek gibi durumlar yaşanabilir. Bazen de yaşanılmış olan olay zaman, zaman kişinin gözünün önüne sanki canlıymış gibi sık, sık gelebilir. Biz bu duruma flaşback deriz. Kişinin gözünün önünden bir film şeridi gibi geçer ya da kişi o olayı tekrar, tekrar hatırlar.

Travma ile ilgili olaylar kişiyi sıkıntıya soktuğu için kişi olayla ilgili konuşmaktan, olayı hatırlamaktan, olayı hatırlatan uyaranlardan kaçar. Düşünmeye çalışır. Örneğin bir terör olayında yanında bir ölüm oldu ise sokağa çıkmak istemez, sokağa çıkmamak için bahaneler uydurur, karanlıkta kalamaz, uyuyamaz, yalnız kalamaz, trafik kazası geçirdi ise arabaya binemez ya da araba kullanamaz, bir büyük deprem sonrasında sağlam olduğunu bildiği binalara bile giremeyebilir. İleri durumlarda ise yaşadığı acı durumu hafızasından tamamen siler hatta yaşadığı olayın belli bir bölümünü dahi hatırlayamaz.

Travma sonrası stres belirtileri gösteren kişiler kendilerini amaçsız, plansız hissedebilirler. Sanki yaşamları kısalmış gibi algılaya bilirler. Bazıları öleceklerine ilişkin korkularını sık, sık dile getirirler. Kendilerini olayı yaşamamış kişilerden farklı hissederler. Eğlencelerin ve pek çok şeyin onlara zevk vermediğini söylerler. Sevinç, mutluluk gibi duyguları yaşamakta güçlük çekerler. Sevinemezler, gülemezler, duygularını ölmüş, hatta yaşlanmış gibiyim diye anlatırlar.

Çoğunlukla uykuları bozulur, uykuya dalmakta zorluk çekerler. Uykuya dalsalar bile gece yarısı sık, sık kalkarlar ve bir daha uyuyamazlar. Daha tahammülsüz olurlar, kolay öfkelenirler, kırıcı olabilirler, dikkatlerini toplamakta oldukça zorlanırlar. Yaptığı işe kendini veremezler, unutkanlık yaşayabilirler, her an kötü bir şey olabileceğini düşünürler. Devamlı tetiktedirler, ani veya yüksek gürültü durumlarında huzursuz olurlar, kalp çarpıntısı, nefes almakta zorlanma, terleme, huzursuzluk, yoğunlaşmış sıkıntı gözlenen semptomlardandır. Telefon ve kapı zili onları rahatsız edebilir. Matkap, araba gürültüsü gibi sesler o olayı sanki yeniden yaşamalarına sebep olabilir.

Travma’lardan sonra ortaya çıkan stres durumları bazen yıllarca sürer. Hatta kalıcı hale gelebilir. Bu durum ve yoğun sıkıntı ve stres kişinin aile, iş ve toplumsal yaşantısını bozar. Kendini insanlardan, toplumdan izole etmesine sebep olur. Kendisi bu izolasyon sonucunda da yalnız kalır. Bu korku, kaygı endişeleri daha fazla artar, artık altından kalkamaz hale gelir.

Erken tedaviye başlayabilmek çok önemlidir. Ne kadar erken tedaviye gelirse o kadar kısa sürede sorunu halledebilecektir. Erken tedavi sorunların kalıcı olmasını, kronikleşmesini de engelliyebilmektedir. Bu durumun bir sorun olduğunu kabul etmek, bu sorunun profesyonel ruh sağlığı uzmanlarıyla konuşulması gerektiğini kabul etmek gerekmektedir.

Çekinmeden bu sorunun bir zayıflık, eksiklik olduğunu düşünmeden, kendini suçlamadan, kaderci düşüncelerin etkisinden sıyrılarak doğru profesyonel kişi ile paylaşmak gerekmektedir. Bu tür acı olayları yaşayan pek çok kişinin bu tür tepkileri verebileceği ona anlatılabilir. Kendisi yaşadığı acı olaydan o kadar fazla etkilenmiştir ki kendisini bu olayın etkisinden uzaklaştırıp bu olay bir başkasından da başına gelebilir diye düşünemeyebilir. Bu olayın ona verilmiş bir ceza olarak görebilir.

Günümüzde travma sonrası ortaya çıkan stres bozukluğunun psikolojik terapi ile tedavisi vardır. Bu konuda ilaç tedavileri de kullanılmaktadır. En önemli konu durumu, sıkıntınızı paylaşarak konuşmaktan kaçınmamak ve bir an önce yardım almakta geç kalmamaktır.

Alanur Özalp
Uzman Psikolog
E-mail: alanurozalp@hotmail.com 

DİĞER YAZILARI Psikologa Gitmek 27-06-2016 16:16 Psikolojide Bilinmesi Gerekenler 13-06-2016 15:08 İsteksizlik 31-05-2016 09:52 Sıcaklar Sinirli Yapar, Psikolojiyi Bozar 16-05-2016 12:31 Erkeklerde Depresyona Girer 28-04-2016 10:49 Evlilik Sorunları 24-03-2016 11:57 Yanlış Yaklaşım 14-03-2016 12:01 İlişkin Güvenli Değilse Ne Yapabilirsin? 29-02-2016 12:34 Flört Şiddeti Nedir? 15-02-2016 13:02 İlişkin güvenli mi? 25-01-2016 11:01 Evlilik Sorunları 11-01-2016 13:56 İsteksizlik 25-12-2015 11:36 Evli çiftlerde ilişkiler 26-11-2015 15:29 Sürücü Psikolojisi 01-10-2015 15:43 Hiperaktif çocuklarda kil ve oyun hamurları 14-09-2015 12:16 Aile içi şiddet 02-07-2015 13:19 Soma’da madenci olmak!.. 13-11-2014 18:00 Yalnız kalmamak ve dışlanma korkusu 13-11-2014 17:56 Ekonomik Zorluklar 13-11-2014 17:55 İşyerinde Olumsuz Duygularla Baş Etme Yolları 13-11-2014 17:54 Eşinizin Sizi Aldattığını Nasıl Anlarsınız? 13-11-2014 17:52 İlişkilerde Yanlış Yaklaşımlar 13-11-2014 17:52 Erkekte AnDROPoz Döneminde Cinsel Yaşam 13-11-2014 17:49 Gelin sağlıklı yaşama birlikte adım atalım! 13-11-2014 17:48 Baş ağrısı ve sebepleri 13-11-2014 17:47 Takıntı (Obsesyon) 13-11-2014 17:46 Yalnızlık... 13-11-2014 17:45 Evlilikler Değişiyor!.. 13-11-2014 17:45 Merak ettikleriniz ve cevapları! 13-11-2014 17:42 Şoförlerin Psikolojisi 13-11-2014 17:41 Cinsel Doyumda Kadın Erkek Farklılığı 13-11-2014 17:40 Bahar Sendromu! 13-11-2014 17:38 Pazartesi Sendromu! 13-11-2014 17:38 Cinsel Konular ile İlgili Sorular ve Cevapları 13-11-2014 17:36 Üzüntü Şişmanlatıyor! 13-11-2014 17:36 Meydan, üfürükçülere kalmasın!.. 13-11-2014 17:34 ORGAZM… 13-11-2014 17:32 İç Giyim Seks Hayatımızı Zenginleştiriyor 13-11-2014 17:30 Korkularımız 13-11-2014 17:29 Hormonlar ve davranış ilişkisi 13-11-2014 17:28 Stres ve Diyabet İlişkisi 13-11-2014 17:28 Travma Sonrası Stres Bozukluğu 13-11-2014 17:26 İktidarsızlık - Viagra Kullanımı ve eşlerin tepkisi 13-11-2014 17:26 Cinsel İlişkiye Girememe Korkusu 13-11-2014 17:25 Erkekte Sertleşme Problemi 13-11-2014 17:24 Kadında Orgazm 13-11-2014 17:23 Kadın Cinselliği 13-11-2014 17:22 İşyerinde olumsuz duygularla baş etme yolları 13-11-2014 17:19 Psikolog korkusu 13-11-2014 17:15 Uçuş ve Uçak Korkusu 13-11-2014 17:12 Sosyal fobi 13-11-2014 17:12 Alkol problemi 13-11-2014 17:11 Bebek sahibi olmanın yaşı var mı? 13-11-2014 17:09 Çocuklara ölümü anlatmak 13-11-2014 17:08 Dikkat eksikliği ve Koçluk (2) 13-11-2014 17:08 Dikkat eksikliği ve Koçluk (1) 13-11-2014 17:08 Hayat bir armağandır 13-11-2014 17:06 Ekonomik zorluklar Psikolojimizi olumsuz etkiliyor 13-11-2014 17:06 Korkular 13-11-2014 17:05 Stres 13-11-2014 17:05
NAMAZ VAKİTLERİ
PUAN DURUMU
  • Süper LigOP
  • 1GALATASARAY3081
  • 2FENERBAHÇE3079
  • 3TRABZONSPOR3049
  • 4BEŞİKTAŞ3046
  • 5KASIMPAŞA3043
  • 6RAMS BAŞAKŞEHİR FUTBOL KULÜBÜ3042
  • 7ÇAYKUR RİZESPOR3042
  • 8BITEXEN ANTALYASPOR3041
  • 9YUKATEL ADANA DEMİRSPOR3039
  • 10CORENDON ALANYASPOR3039
  • 11EMS YAPI SİVASSPOR3038
  • 12YILPORT SAMSUNSPOR3036
  • 13MONDİHOME KAYSERİSPOR3036
  • 14MKE ANKARAGÜCÜ3033
  • 15ATAKAŞ HATAYSPOR3033
  • 16TÜMOSAN KONYASPOR3033
  • 17GAZİANTEP FUTBOL KULÜBÜ3031
  • 18VAVACARS FATİH KARAGÜMRÜK3030
  • 19SİLTAŞ YAPI PENDİKSPOR FUTBOL3029
  • 20İSTANBULSPOR3013
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
HALİNİZDEN MEMMUN MUSUNUZ?
GÜNÜN KARİKATÜRÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA