Stres ve Diyabet İlişkisi

Kan şekeri ve düzensizlikleri beyin ve ruhsal işlevleri etkilediği gibi terside geçerlidir. Ruhsal ve duygusal değişmelerden de kan şekeri etkilenir. Psişik çatışma ve gerginliklerin kan şekerini etkilemesi, bunun nörobiyolojik mekanizmalarının anlaşılması önemlidir.

Stres sonrası ruhsal duygusal tepkilerle fizyolojik değişikliklerin zamanlamaları farklıdır. Peyrot ve Rubin yaşam olaylarına bağlı stres yanıtının erken dönemde ortaya çıktığını ve sosyal destek sistemlerinin hızla düzenlendiğini ancak hastalık şiddetiyle ilgili olabilecek kan glikoz düzeyi ve diğer biyolojik değişikliklerin yaşam olayı sonrası daha geç dönemde ortaya çıktığını bildirmişlerdir.

Fiziksel hastalıkların ortaya çıkışıyla yaşam olayları ilişkisini araştıran çok sayıda araştırma vardır. Bedensel hastalıklarla ruhsal hastalıklar yakından ilişkilidir. Ruhsal hastalığı olanlarda bedensel yakınmalar daha fazla görüldüğü gibi, psikiyatrik tedavi altında olan hastalarda eşlik eden fiziksel hastalılarda oldukça sıktır. Öte yandan fiziksel hastalığı olanlarda, özellikle anksiyete ve depresyon gibi ruhsal bozukluklar sıklıkla eşlik etmektedir. Bu ilişki değişik biçimlerde açıklanabilir. Ruhsal belirtiler doğrudan hastalığa bağlı biyolojik değişikliklere bağlı olabilir.

Ancak fiziksel hastalıklarla ruhsal belirti arasındaki doğrudan ilişkinin gösterilmesi her zaman kolay değildir. Kronik hastalığın psikolojik bir stres faktörü olarak etki ettiği, psikolojik belirtilere neden olduğu düşünülebilir. Fiziksel hastalığın şiddeti, yaşamı tehdit etme özelliği işlevselliği etkileme düzeyiyle ruhsal belirtilerin sıklığı da yakından ilişkilidir.

Diyabette hastalığın ortaya çıkışı ya da alevlenmelerde, genetik ya da fiziksel etkenler dışında ruhsal zorlamalar, yaşam olaylarında etkilidir. Ruhsal gerginlik ve kan şekeri düzeyi değişiklikleri asındaki ilişki iki şekilde açıklanabilir. Doğrudan stresle ilişkili nöroendokrin yollarla kan şekeri düzenlenmesi bozulabileceği gibi, duygusal ve ruhsal gerginliğe bağlı olarak hasta beslenme, insülin, fiziksel etkinliklere ilişkin kuralları aksatabilir. Hastalığın ikrarı ya da öfke duyguları, hastalığa uyum sürecinde gelişen psikopatolojik savunmalar, hastalığa uyumu güçleştirir. Böylece stres, hem stres hormonlarını etkinleştirir iç ortamı bozar hem de hastanın dış ortamı ve uyumunu bozar.

Psikolojik stres durumunda büyüme hormonu ve glukagon salınımı artar. Bu hormonlar insülin hipoglisemik etkisini zıt yönde bir etki gösterirler ve kan glikoz düzeylerini yükseltirler. Hafif bir psikososyal zorlanma ile yağ asitleri, kortizol ve kan şekerinin arttırdığı bilinmektedir. Etkin tedaviye rağmen kan şekeri düzenlenemeyen olgularda stres ve kaygı önemli bir etkendir. Böyle bir durumda tedavi dozu ve biçimi değiştirilmeden psikolojik ve psikososyal değerlendirme yapılmalıdır.

Alanur Özalp
Uzman Psikolog
E-mail: alanurozalp@hotmail.com

ETİKETLER:

DİĞER YAZILARI Psikologa Gitmek 27-06-2016 16:16 Psikolojide Bilinmesi Gerekenler 13-06-2016 15:08 İsteksizlik 31-05-2016 09:52 Sıcaklar Sinirli Yapar, Psikolojiyi Bozar 16-05-2016 12:31 Erkeklerde Depresyona Girer 28-04-2016 10:49 Evlilik Sorunları 24-03-2016 11:57 Yanlış Yaklaşım 14-03-2016 12:01 İlişkin Güvenli Değilse Ne Yapabilirsin? 29-02-2016 12:34 Flört Şiddeti Nedir? 15-02-2016 13:02 İlişkin güvenli mi? 25-01-2016 11:01 Evlilik Sorunları 11-01-2016 13:56 İsteksizlik 25-12-2015 11:36 Evli çiftlerde ilişkiler 26-11-2015 15:29 Sürücü Psikolojisi 01-10-2015 15:43 Hiperaktif çocuklarda kil ve oyun hamurları 14-09-2015 12:16 Aile içi şiddet 02-07-2015 13:19 Soma’da madenci olmak!.. 13-11-2014 18:00 Yalnız kalmamak ve dışlanma korkusu 13-11-2014 17:56 Ekonomik Zorluklar 13-11-2014 17:55 İşyerinde Olumsuz Duygularla Baş Etme Yolları 13-11-2014 17:54 Eşinizin Sizi Aldattığını Nasıl Anlarsınız? 13-11-2014 17:52 İlişkilerde Yanlış Yaklaşımlar 13-11-2014 17:52 Erkekte AnDROPoz Döneminde Cinsel Yaşam 13-11-2014 17:49 Gelin sağlıklı yaşama birlikte adım atalım! 13-11-2014 17:48 Baş ağrısı ve sebepleri 13-11-2014 17:47 Takıntı (Obsesyon) 13-11-2014 17:46 Yalnızlık... 13-11-2014 17:45 Evlilikler Değişiyor!.. 13-11-2014 17:45 Merak ettikleriniz ve cevapları! 13-11-2014 17:42 Şoförlerin Psikolojisi 13-11-2014 17:41 Cinsel Doyumda Kadın Erkek Farklılığı 13-11-2014 17:40 Bahar Sendromu! 13-11-2014 17:38 Pazartesi Sendromu! 13-11-2014 17:38 Cinsel Konular ile İlgili Sorular ve Cevapları 13-11-2014 17:36 Üzüntü Şişmanlatıyor! 13-11-2014 17:36 Meydan, üfürükçülere kalmasın!.. 13-11-2014 17:34 ORGAZM… 13-11-2014 17:32 İç Giyim Seks Hayatımızı Zenginleştiriyor 13-11-2014 17:30 Korkularımız 13-11-2014 17:29 Hormonlar ve davranış ilişkisi 13-11-2014 17:28 Stres ve Diyabet İlişkisi 13-11-2014 17:28 Travma Sonrası Stres Bozukluğu 13-11-2014 17:26 İktidarsızlık - Viagra Kullanımı ve eşlerin tepkisi 13-11-2014 17:26 Cinsel İlişkiye Girememe Korkusu 13-11-2014 17:25 Erkekte Sertleşme Problemi 13-11-2014 17:24 Kadında Orgazm 13-11-2014 17:23 Kadın Cinselliği 13-11-2014 17:22 İşyerinde olumsuz duygularla baş etme yolları 13-11-2014 17:19 Psikolog korkusu 13-11-2014 17:15 Uçuş ve Uçak Korkusu 13-11-2014 17:12 Sosyal fobi 13-11-2014 17:12 Alkol problemi 13-11-2014 17:11 Bebek sahibi olmanın yaşı var mı? 13-11-2014 17:09 Çocuklara ölümü anlatmak 13-11-2014 17:08 Dikkat eksikliği ve Koçluk (2) 13-11-2014 17:08 Dikkat eksikliği ve Koçluk (1) 13-11-2014 17:08 Hayat bir armağandır 13-11-2014 17:06 Ekonomik zorluklar Psikolojimizi olumsuz etkiliyor 13-11-2014 17:06 Korkular 13-11-2014 17:05 Stres 13-11-2014 17:05