Bir yılın ardından...

Kartel ve tekelleşmenin her sektöre zararı var ve bedel ödetir. Bunu bilen bir sektör çalışanı ve iktisatçı olarak daima rekabetçi, özgür, serbest piyasadan yana oldum. Bu nedenle Ro-Ro taşımacılığının en önemli aktörlerinden olan Alternative Ro-Ro’nun küçülmeye gittiği yönündeki haberleri üzüntüyle karışladım.

1990 yılı başından bu yana, UND Ro-Ro döneminden beri Ro-Ro piyasanın yol hikâyesini biliyoruz. Alternative Ro-Ro yapılanması, sektöre nefes aldıran ve rekabeti sağlayan stratejik bir harekettir. Rekabetin olduğu her sektörde hayır ve bereket olduğuna inanıyorum. Alternative Ro-Ro, kuruluşu ile sektöre yeni ufukların ve hedeflerin kapısını araladı. Ancak faaliyetini Alsancak-Sete hattı ile sınırlamasına dayalı bu gelişme, sektörde yine tekelleşme endişesine sebep olmaktadır. Evet, Türkiye Alternative Ro-Ro’ya sahip çıkmalıdır. Ro-Ro'ya sahip çıkılmalıdır ki, gün geçtikçe daralan kâr marjı, azalan ve eriyen sektörün de nabzını tutmak mümkün olsun.

Keza 2018 yılı verilerine göre treyler satışlarında da düşüş kaydedilmiştir. Her yazımda belirtiyorum; devletin, en büyük hizmet ihracatçısı olan uluslararası nakliyecilik ve lojistik sektörüne ciddi anlamda sahip çıkması şarttır. Kara Ulaştırma Kanunu ve yönetmeliklerinde reform mahiyetinde düzenleme ve değişiklikler yapılmalıdır. Teşvik yasası, yeni ihtiyaçlar ve değişen şartlar doğrultusunda yeniden düzenlenmelidir. Döviz kazandırıcı faaliyette bulunan hizmet sektörüne, geçmişteki Döviz İstikrar Fonu benzeri fonlarla destek olunmalıdır. SGK ve vergi indirimi desteği sağlanmalıdır. Bir işletmeci ve yönetici olarak sorumluluk aldığım dönemlerde her yeni sevkiyatta yeni bir umutla birlikte endişeye de kapılırdım; "Acaba maliyet ne olacak? Acaba elde ettiğimiz navlun ile maliyetleri kurtarabilecek miyiz? Ne gibi ekstra maliyetlerle kaza, bela, arıza veya cezalarla karşılaşacağız?"

İşte bu soru ve kaygılar hep zihnimi meşgul ederdi. Meslek hayatım boyunca ailem ve çocuklarımla birlikte ağız tadıyla bir akşam yemeği yemedim. Bu sektörde benim gibi her işletmeci, yönetici ve müteşebbisin de aynı endişeler içinde bir ömür geçirdiğini çok iyi biliyorum. Bu da bu işin kaderidir. Sağlam temeller üzerinde yürümek, sorunlarının çözülmesi ve devletin her anlamda desteğini yanında hissetmek bu sektör mensuplarının en temel ve hayati beklentisidir. Masanın diğer tarafında bulunmak ve sorumluluk almak çok farklı bir duygudur. Sorumluluk alan yönetici, resmin tamamını görmek ve yorumlamak zorundadır.

Fiili durum asla yalan söylemez! Gerçekleri göz ardı eden, gerçek dışı verilerle ve hayali öngörülerle hareket eden yöneticilerin ve şirketlerin akıbeti hüsrandır. Yönetici, gerçek veriler ve realiteye göre strateji belirlemeli, ona göre yönetmelidir. Sektörel maliyet analizinde her €/CNT ve TL/Krş kıymetlendirilmelidir. Unutulmamalıdır ki; avuçlarımızdan kayıp giden kârlılık bu detaylarda gizlidir.

Meslek hayatım boyunca çok sayıda firmanın kuruluşunda bulundum. Sistem kurdum veya yönettim. Yeni bir oluşum aşk, şevk ve heyecan işidir. Her yeni sevkiyat geleceğe dair umutları yeşertir. Her iyi sonuç, sizi daha büyük yatırımlar yapmak yönünde cesaretlendirir. Keza olumsuz sonuçlar da sizi mutsuz eder. O anlamda kapanan, faaliyetine son veren her firma beni kederlendirir. Çünkü yola çıkan her araç, Türkiye hizmet ihracatının bayrağını dalgalandırır. Küçük veya orta ölçekli bir firmada bile idari personelinden sürücüsüne, mavi yakasına, küçük-büyük tedarikçisine kadar direkt ve dolaylı birçok insan ekmek yer, geçim temin eder. Aksi durumda da kaybeder. Dolayısıyla bu zorlu ekonomik şartlarda yatırıma cesaret eden firmalar korunmalı, desteklenmeli ve yaşatılmalıdır. Muhakkak ki; harekette bereket vardır. “Bu teker dönmelidir.”
Gelecek yeni yılın sektörümüze ve ülkemize hayırlar getirmesini diliyorum.

Murat Ertütüncü
E-Mail: muratertutuncu@hotmail.com