Doç. Dr. Ramazan Arıcı
Doç. Dr. Ramazan Arıcı

Evdeki Hesap Çarşıya Uymadı

29-01-2021 22:07 4565 kez okundu.

İstanbul’da yeni sisteme başlanılmasının üzerinden neredeyse artık 2 ay geçti. Genel anlamda yolcu memnuniyetinin arttığı yönünde geri bildirimler gelmekte. Esnaf memnuniyeti açısından ise işler biraz karışık.  Bazı esnaf yeni sistemden oldukça memnun, bazıları ise komple sisteme karşı, bazıları ne olduğunu hala anlayabilmiş bile değil. Genel anlamda ise sistemin henüz tam olarak istenildiği gibi işlevsel olmadığı birçok eksiğinin olduğu da ortada.

Esnaf 2019 Aralık ayı hak edişlerinin ne kadar olduğunu 55 gün geçmesinden sonra öğrenebildi. Gelen hak edişler sonrası bazı sorunlar da gün yüzüne çıktı. Yolların eskiye göre daha boş olduğu, hafta sonu sefer yapılmadığı ya da yapılan seferlerin çok az olduğu, kış olması nedeniyle klima çalıştırılmadığı bir dönemde yakıt ödemelerinde sıkıntıların olduğu görüldü.

Kendi otobüsümüzden örnek vereyim: % 11,5 verilen mazot ödemesinden daha fazla mazot almışız. Yani bütün masrafların sözde İETT ve İBB tarafından ödendiği bir sistemde biz cebimizden ekstra %11,5 akaryakıta para vermişiz. Diğer bölgelerde otobüsleri olanlarla konuştuğumda benzer sıkıntılar yaşayanlar olduğunu öğrendim. Yakılan mazottan daha fazla ödeme alanlar olduğunu da belirteyim. Herkeste bu tarz bir sıkıntı olmasa da hesaplamalarda bazı yanlışlar yapıldığı aşikâr.

Yaz aylarında ve olası salgın bitiminde bu farkın maddi olarak daha da artacağı şimdiden bilinen bir gerçek. Şirketlerin bu konuyla ilgili girişimlere başladığını biliyorum. Umarım kısa sürede bu da çözülür. Hesaplanan amortisman bedelinin ve verilecek süredeki sıkıntıdan önceki yazılarımda bahsetmiştim. Bununla ilgili sadece otobüsün yıl yaşı değil o yılda hangi ayda hizmete girdiyse o süre kadar amortisman ödemesi verilmesi yönünde bir karar alındı. Zaten bunun dışında yılın ilk gününün baz alınmış olması ve bunun yeni düzeltilmesi ise en hafif tabirle abesle iştigal bir durumdu.

Yaş hesaplamasında normal olan bir durum düzeltilmiş olsa da anormal olan başka bir durum daha söz konusu. Üretim yılı ile trafiğe çıkış yılı farklı olan otobüsler mevcut. Bunlarla ilgili de bir düzenleme yapılması şart. Umarım en kısa sürede bununla ilgili de girişimler yapılır. Esnafın en çok değiştirilmesini istediği, şikayet ettiği durumun başında amortisman ödemesi ve süresi geliyor. Çünkü otobüsü 15 yıl kullanmak üzere alan kişilerin yıpranma payı olarak hakları gasp edilmiş durumda. Bunun 10 yıl değil daha kısa sürede verilmesi matematiksel olarak daha uygun gibi duruyor da olabilir. Fakat burada gözden kaçan durum ise bunu yapabilmek için tüm otobüslerin aynı anda sıfır olarak hizmete başlaması gerekir. Şu anda yapıldığı gibi bir uygulamada şimdiye kadar sanki esnaf 10 yıl için amortisman hesabı yapmış gibi bir durum ortaya çıkıyor. Esnafın 15 yıl kullanma hakkı olan otobüslerinden 5 yıllık yıpranma payı gasp edilmiş oluyor.

Düşünce olarak iyi yapılmış olsa dahi bu uygulama ilk baştan beri yanlış bir uygulamadır. Esnafı otobüs firmalarına ve faiz ödemeye zorlamak demektir. Üstelik verilen bu fiyatlarla yeni bir otobüsün aylık taksit miktarının ödenmesi bile imkânsızdır. Bu yapılamadığı için de sıfır otobüs almak yerine model yükseltme seçeneği düşünülmektedir. Bunun da ikinci el otobüs piyasasında gereksiz bir artışa neden olduğu görülmektedir. Buradan tüm şirket yetkililerine ve esnaf odasına seslenmek istiyorum. Daha uygun fiyatlı ve garanti süresi daha uzun olan otobüsler için toplu alım yapılmasına yönelik çalışmalara hemen başlanılması gerekmektedir. Yeni sistemde artık bireysellik yerine toplu hareket etme imkânı ve mecburiyeti doğmuştur. Lütfen elimize geçen bu tarihi fırsatı esnaf lehine iyi değerlendirelim.

Yeni sistemde yaktığımız mazotun parasını komple İETT ödeyecek denildi. Otobüslerinizi değiştirmeniz için çok iyi amortisman ödemeleri yapılacak denildi. Şimdiye kadar maalesef evdeki hesap çarşıya uymadı. Bu şekilde giderse de uymayacak. Bunun düzeltilmesi için herkese iş düşüyor. İlk önce de 2021 yılı için Şubat ayında tüm giderlerin yeniden hesaplanması esnasında esnaf odası başkanı ve şirket yönetimlerine…

Dr. Ramazan Arıcı
İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Öğretim Görevlisi
E-Mail: ramazan.arici@istanbul.edu.tr

Doç. Dr. Ramazan Arıcı

Doç. Dr. Ramazan Arıcı

DİĞER YAZILARI Cuma günü öldü!... 20-09-2022 22:00 İBB Otobüs Esnafının Batmasını mı bekliyor? 25-08-2022 21:00 Gelişmeler ve Öneriler 13-04-2022 13:00 Esnaf Odası Seçimi 15-03-2022 15:49 Şükür Kötü Günler Geride Kaldı! 16-01-2022 23:18 ÖTİS-Bu Nasıl İş? 29-09-2021 20:26 Orta yolu bulmamız lazım! 13-07-2021 00:30 Bilgilendirilmek İstiyoruz 29-03-2021 23:06 Prematüre Bebek 15-03-2021 23:17 Otobüs Değiştirme Sorunsalı 01-03-2021 22:51 Ölümlü dünya! 14-02-2021 18:23 Evdeki Hesap Çarşıya Uymadı 29-01-2021 22:07 Yeni Sistem Nereye Gidiyor? 15-01-2021 14:10 Yeni Sistem ve Amortisman 30-12-2020 20:58 İstanbul Nostaljik ÖHO Grubu 15-12-2020 19:40 Okul Servisleri 14-08-2020 13:29 Ekmek Partisi 28-07-2020 15:10 Ulaşımda Normalleşme Süreci 19-05-2020 16:44 Covid Yakan Topu 03-05-2020 17:08 Korona Çıkmazı 15-04-2020 18:44 35’liğin esnafa yansıması 26-02-2020 15:34 AÖF indirimi artık çözülmeli 18-11-2019 10:24 65 Yaş Üstü Ücretsiz Ulaşıma Saat Kısıtlaması 16-10-2019 12:45 İOAŞ Esnafının Geleceği 27-09-2019 20:01 24 Saat Yaşayan Şehir 30-08-2019 12:51 Yeni Başlangıç 25-07-2019 15:53 Öğrenci Kartı Usulsüzlükleri Artacak 30-05-2019 17:27 Devlette Devamlılık Esastır 14-05-2019 09:55 Ücretsiz Ulaşım Vaatleri 15-03-2019 10:03 Tanzim Satış 24-02-2019 21:12 2019 Yılı Gelirken 28-12-2018 10:28 İBB 2017 Sayıştay Denetim Raporu 14-12-2018 22:25 İETT 2017 Sayıştay Denetim Raporu 30-11-2018 13:52 Araç Yenileme Fonu 15-11-2018 21:52 Minibüs Entegrasyonu 15-10-2018 16:51 Ulaşıma zam yok sübvansiyon var 17-09-2018 10:39 10 Ağustos 2018 sonrası 15-08-2018 14:36 Yeni yol haritası şart 20-07-2018 14:23 Haliç’ten Yenikapı’ya… 07-07-2018 11:50 Risk Nedir? 31-05-2018 14:36 Sosyal otobüs hattı ihalesi 15-05-2018 10:53 Seçim ve geçim derdi 30-04-2018 12:04 İstanbul Toplu Taşıma Yönetmeliği 14-04-2018 00:11 Nerede Kalmıştık? 29-03-2018 21:01 İETT 2016 Sayıştay Denetim Raporu 27-10-2017 13:00 Galatasaray Stadına Ulaşım 13-10-2017 21:27 Pembe Trambüs-Pozitifbüs 29-09-2017 15:59 Et-Tekraru Ahsen Velev Kane Yüz Seksen 12-09-2017 22:17 Haklıysanız çekinmeyin 21-08-2017 21:23 Esnafa uygun kredi 13-08-2017 22:49 KentSEL sorunlar 01-08-2017 23:53 Usulsüz kart kullanımı rekora koşuyor 21-07-2017 13:22 İETT'nin BMC Otobüsleri Çalışmaya Başladı 30-06-2017 17:58 Şoförlerimizin sorunları bitmek bilmiyor 16-06-2017 15:01 Neticeler alınmaya başlıyor 27-05-2017 12:52 Metrobüs Çocukları 15-05-2017 10:37 Ücretsiz Seyahat Desteği Reklamı! 28-04-2017 18:49 Müjdeler gelmeye başladı 12-04-2017 21:32 Ulaşım Dosyası 31-03-2017 19:04 Fotoğraf çekilme değil netice alma vakti 16-03-2017 16:37 TÖHOB devri sona erebilir 02-03-2017 15:44 Tükenmişlik Sendromu 17-02-2017 13:48 2017 ya tamam ya devam yılı! 01-02-2017 12:33 İETT ya özelleşiyor ya da güzelleşiyor! 16-01-2017 13:56 İETT Sayıştay Raporu İncelemesi-3 27-12-2016 12:27 İETT Sayıştay Raporu İncelemesi-2 13-12-2016 09:15 İETT Sayıştay Raporu İncelemesi-1 26-11-2016 13:43 İETT 2015 Sayıştay Denetim Raporu 15-11-2016 10:14 ÖHO Güvenlik Kameraları 31-10-2016 23:51 Ücretsiz taşımalar ve kilometre bazlı ödeme sistemi 16-10-2016 23:05 Ulaşım aracı şoförlerine karşı artan şiddet olayları 30-09-2016 09:37 İBB Beyaz Masa, İETT ve İOAŞ’nin çifte standartları 07-09-2016 09:42 Ulaşım Ücreti Düzenlemeleri Standart Hale Getirilmelidir 2 30-08-2016 12:51 ÖHO Acil Eylem Planı Yapılmalıdır 15-08-2016 12:52 Belirsizlikler ve Belli Olan Gerçekler 02-08-2016 15:08 ÖHO Esnafı Devletinin ve Milletinin Yanındadır 21-07-2016 12:02 BELBİM Tarihçesi 27-06-2016 12:59 AÖF'de İndirimli Kart Sınırı 25 Yaş... 14-06-2016 12:01 İETT ve ÖHO Şirketleri Yönetimlerinde Son Durum 31-05-2016 10:14 Ücretsiz Taşımaya Devlet Desteği Nihayet Yapıldı 16-05-2016 11:47 İstanbul ÖHO Taşıma Ücretlerinin Tarihçesi 2 28-04-2016 10:30 İstanbul ÖHO Taşıma Ücretlerinin Tarihçesi 11-04-2016 16:20 ÖHO alçak tabanlı otobüslerinin tarihçesi ve bugünü 27-03-2016 22:04 İETT’nin alçak tabanlı solo otobüslerinin tarihçesi ve bugünü 29-02-2016 22:08 Ulaşım Ücreti Düzenlemeleri Standart Hale Getirilmeli 08-02-2016 20:37 Ücretsiz Taşımaya Devlet Desteği İçin Öneriler 28-01-2016 19:39 ÖHO esnafını hatalı sollama, hatalı destekleme 12-01-2016 10:24 2016 Yılı ve Beklentiler 27-12-2015 19:25 Usulsüz kart kullanımı ve sonrası 24-12-2015 14:53 Bedava yaşıyoruz Bedava! 20-12-2015 20:20 Özel Halk Otobüsü Kaza Haberleri 17-11-2015 12:36