Kadının alacak hakkı

Aile hukuku, evlilik, boşanma, mal rejimi ve ebeveyn-çocuk ilişkilerini düzenleyen çok boyutlu bir hukuk dalıdır. Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre evlilik birliği sırasında edinilen malların paylaşımı; katılım alacağı çerçevesinde düzenlenmiştir. Bu sistem, özellikle edinilmiş mallara katılma rejimi (TMK m. 218-241) ile yasalaştırılmış olup, kadının haklarını koruma altına alan düzenlemeleri de içerir. Bu makalem de, Türkiye’de aile hukuku bağlamında katılım alacağı ve kadının haklarını ele alacağım.

Katılım Alacağı Nedir?
Katılım alacağı, evlilik süresince eşlerin edinilmiş mallarının paylaşımında bir eşin, diğer eşin mallarındaki artış değerine katılma hakkını ifade eder. Edinilmiş mallar, evlilik birliği sırasında kazanılan gelirler, çalışma sonucu elde edilen kazançlar, sosyal güvenlik veya emeklilik maaşları, iş kazası tazminatları ve kişisel mallardan elde edilen gelirler gibi unsurlardır.

Kadının Katılım Alacağı Hakkı
1. Eşit Paylaşım Hakkı
Eşlerden biri, diğerinin edinilmiş malları üzerinde %50 oranında hak sahibidir. Evlilik boyunca alınan ev, araba, tasarruflar gibi edinilmiş malların toplam değeri üzerinden eşler eşit şekilde pay alır.
2. Mal Rejimi Anlaşması
Eşler, yasal mal rejimi yerine kendi aralarında özel bir mal rejimi sözleşmesi yapabilir. Ancak çoğu durumda tarafların bir sözleşme yapmamış olmaları durumunda, edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli olur ve kadın bu rejim kapsamında hak sahibi olur.
3. Çalışmayan Kadının Hakları
Eğer kadın, evlilik süresince çalışmamış ve ev işleri ya da çocuk bakımı gibi nedenlerle ev içinde katkıda bulunmuşsa, bu durum mal paylaşımında değerlendirilir. Kadın, eşin çalışarak elde ettiği mallarda doğrudan hak sahibidir.
4. Boşanma ve Ölüm Durumunda Paylaşım
Boşanma veya eşlerden birinin vefatı durumunda mal rejimi sona erer ve mal paylaşımı yapılır. Kadın, eşin edinilmiş malları üzerinden katılım alacağı talep edebilir. İş kazası tazminatları ya da emeklilik birikimleri gibi gelirler de bu hesaplamaya dahil edilebilir.
5. Katkı Payı ve Değer Artış Payı
Eğer kadın, eşin bir malı edinmesine katkıda bulunmuşsa (maddi ya da manevi olarak), bu durumda katkı payı alacağı talep edebilir. Örneğin, eşin ödemelerini yaptığı bir evin masraflarına katkıda bulunmuş bir kadın, malın değer artışından pay alabilir.
6. Tazminat ve Nafaka Talepleri
Mal paylaşımına ek olarak, kadın boşanma davasında maddi ve manevi tazminat ya da nafaka talep etme hakkına sahiptir. Bu talepler, katılım alacağından ayrı bir hukuki başlık altında ele alınır.
Mal Paylaşımı Davası
Kadın, mal paylaşımı talep edebilmek için mal rejiminin sona erdiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açmak zorundadır. Boşanma ya da vefat gibi durumlarda mal rejiminin sona ermesi ile birlikte tarafların edinilmiş malları ayrılır ve paylaşım yapılır.
Kadının Haklarının Hukuki Dayanağı
Türk Medeni Kanunu, kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olmasını temel alarak aile içindeki ekonomik dengeleri koruma altına alır. Kadın, evlilik birliği içindeki emekleri ve katkıları dolayısıyla mal paylaşımı hakkını talep edebilir. Ayrıca, nafaka ve tazminat talepleri gibi ek hukuki yollarla ekonomik güvenliğini de sağlayabilir.

Sonuç olarak Türkiye’de aile hukuku, kadının ekonomik haklarını koruma altına alan düzenlemelere sahiptir. Katılım alacağı, evlilik birliği içindeki ortak çabaların karşılığı olarak düzenlenmiştir ve bu hak, kadının ekonomik bağımsızlığına katkı sağlamaktadır. Ancak, her somut olay kendine özgü olduğu için, bireylerin haklarını daha etkin savunabilmesi için uzman bir aile hukuku avukatından destek alması önerilir.

Av. Recep Hardal
(Trafik Kaza Uzmanı)
Tel: 0532 480 85 63
E-Mail: recephardal@hotmail.com

NOT: Her Türlü Hukuki Konuda bana ulaşabilirsiniz!...