İDO'ya Koç ve Sabancı ilgisi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 15 milyar dolara dayanan ve bu büyüklükle Özelleştirme İdaresi (ÖİB) ile yarışan özelleştirme portföyünün en önemli kalemlerinden biri olan İstanbul Deniz Otobüsleri AŞ‘ye (İDO) talip olanlar arasında Türkiye'nin en büyük holdingleri ve şirketlerinin ğu öğrenildi.

Denizcilik çevrelerinden edinilen bilgilere göre İDO'yla ilgilenenler arasında Koç Holding, Sabancı Holding, Zorlu Holding ve Alphan Manas'ın şirketi Brightwell de bulunuyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, ekim ayı toplantılarının 4. birleşiminde İDO'nun blok satış yöntemiyle özelleştirmesi kararını onaylanmıştı. Yeni kurulan İstanbul Şehir Hatları AŞ‘nin 34 vapuruyla deniz ulaşımına devam ederken, şehirlerarası taşımacılık odaklı İDO'nun özelleştirilmesi kararı alınmıştı.

Bu karar sonrası bir danışman kuruluşla (Finansinvest) anlaşılmış, geçtiğimiz mayıs ayından bu yana yapılan çalışmalar Belediye Meclisi'ne sunulmuştu. Şirketle ilgili çalışmada, önemli bir aksilik olmazsa bu ayın sonunda veya aralık ayında ihale ilanına çıkılması ve yatırımcıları davet edilmesi, talipli şirketlerin bu aşamada bilgi odasına alınması planlanıyor.

İDO ancak Türk şirketlerine veya Türk şirketlerinin ana hissedar olarak içinde bulunacağı konsorsiyumlara satılabiliyor. Bu zorunluluk Kabotaj Kanunu'ndan kaynaklanıyor. Kanun, Türkiye'nin limanları arasında, iç sularda ve denizlerde taşımacılığın Türk şirketlerinde olmasını öngörüyor. 1926 tarihili kanuna göre, akarsularda, göllerde, Marmara Denizi ile Boğazlar'da, kara sularda ve kara sular içinde kalan körfez, liman, koy ve benzeri yerlerde, makine, yelken ve kürekle hareket eden araçları bulundurma; bunlarla mal ve yolcu taşıma hakkı Türk yurttaşlarına verilmiş durumda.

Bu yasa, Türk limanları arasında taşımacılık yapan en büyük şirket durumunda olan İDO'yu alacak şirket veya şirketlerde ana hissedarın Türk şirketi olmasını zorunlu kılıyor. Bu zorunluluk İDO'ya talipli yabancıların dahi bir Türk şirketiyle, üstelik ana hissedarlığı vererek anlaşma yapmasını zorunlu kıldığından İDO özelleştirmesi deniz taşımacılığına niyetli Türk şirketleri için çok önemli bir pozisyon sağlıyor.

Değerli olan imtiyaz

İDO özelleştirildiğinde (2010 hedefi olarak) yılda 400 milyon lira ciro yapan bir şirket satılacak. Bu şirket karlı. Bu yıl 71 milyon lira net kar bekleniyor. Gelire oranı yüzde 17.5. Varlıkları önemli. Alan şirket 25 deniz otobüsü, 10 hızlı feribot, 17 araba vapuru, 34 iskelenin sahibi olacak.

Bu deniz altyapısı üzerinde 19 hatta 31 noktaya ulaşım yapılıyor. Kabotaj Kanunu gereği yabancıların hakim ortak olarak giremedikleri iç sulardaki taşımacılıkta, alıcı şirket önemli bir imtiyazı da satın almış olacak. Muhtemelen ihale şartnamesinde aynı hatlarda başka bir şirketin taşıma yapması ile ilgili kısıtlar, kayıtlar olabilecek.

İDO'nun rakamları

- 2010 hedefi 370 milyon lira gelir.
- 71 milyon lira karlılık hedefleniyor.
- Vergi amortisman öncesi kar beklentisi 126 milyon lira.
- İDO'nun feribotları: Osman Gazi I, Orhan Gazi I, Adnan Menderes, Turgut Özal, Kanuni, Yavuz Sultan, Recep Tayyip Erdoğan, Fatih Sultan Mehmet.
- İDO'nun araba vapurları: Suhulet, Sahilbent, Sultan Ahmet, Sadabad, Ord.Prof Ata Nutku, Değirmendere, Eskihisar I, Halıdere, Hereke III, Karamürsel, Kaptan Şefik Göğen, Topçular I, Gayrettepe, Galatasaray, Okmeydanı, Topkapı, Zeytinburnu.
- 31 nokta 19 hat.