18 MART ve LOJİSTİK…

“18 Mart” Çanakkale Savaşının 101’inci yıldönümünü kutladığımız bugünlerde, böyle önemli bir Zaferin kazanılmasında istisnasız etkisi olan, perde arkasındaki lojistik ve ikmal faaliyetlerinden bahsetmenin yerinde olacağını düşündüm. Malumlarınız üzere, Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı sırasında 1915–1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebelerini içerir.

Böylesine önemli bir Savaşı mutlaka kazanmak için, cephede düşman karşısında iyi beslenemeyen, giyeceği, silah ve cephanesi yeterli olmayan bir birliğin, ne kadar üstün ve kabiliyetli komutanların idaresi altında olursa olsun, verilen emirleri yerine getirebilmesi mümkün olmayacağı bilinmekteydi. O nedenle, cephe arkasındaki lojistik faaliyetler bir dizi bir plan çerçevesinde ve topyekûn Türk toplumunun elinde olan varını yoğunu ortaya koyması ile gerçekleştirilmiş ve sonucunda da başarıya ulaşılmıştır.

Çanakkale Savaşındaki lojistiğin konuları: Personel ikmali, yiyecek, içecek ikmali, giyecek ikmali, mühimmat ikmali, muhabere ikmal maddeleri tedariki, istihkâm ikmal maddeleri tedariki, uçak, yedek parça malzeme tedariki, akaryakıt ikmali ve ordunun elindeki hayvanların beslenmesine yönelik ot ve saman ikmalinden oluşmuştur.
Savaşın tüm ikmal faaliyetleri Levazım Daire Başkanlığı koordinesinde yürütülmüştür. İstanbul’dan ve çevreden gelen yiyecek ve yem ilk önce Müstahkem Mevki ve 9. Tümen ambarına gelmekteydi. Bundan sonra erzak kolları, dağıtılacak merkezlerle ambarlar arasında, taşıtlar ile birliklere dağıtımın yapıldığı merkezler ve erzak kolları arasında ulaştırmayı sağlıyordu. Şu anki Kargo taşımacılık genel konsepti aynı model ile çalışmaktadır.

Marmara deniz yolunun kapanmasına karşın, İstanbul’dan gelen yiyecekler Karabiga İskelesi’ne çıkarılarak Biga’da depolanmıştır. Depolanan yiyecekler daha sonra geceleri Anadolu kıyısındaki iskelelerden mavna ve römorklarla Tümen, Kolordu ve Ordu ikmal kollarına dağıtımı yapılmıştır. Tekirdağ ve Edirne’den gelen malzemeler ise Gelibolu’da stoklanıyordu. Ayrıca, Gelibolu’da gerektiğinde gemilerle gelen birliklerin sıcak yemek alabilmeleri için bir iaşe merkezi kurulmuştu. Anadolu’dan gelen malzemeler ise Bandırma ambarında depolanmıştır.

Çanakkale Cephesi’nde 5. Ordu bölgesinde levazım ve cephane nakli için çeşitli yollar kullanılmıştır: Saros ve Gelibolu Yarımadasındaki ana ikmal yolu, İstanbul-Uzunköprü demiryolu ve Keşan’dan başlayarak Bolayır, Gelibolu ve Bigalı’dan geçerek Seddülbahir’de sona eren karayolu kullanılmıştır. Anadolu yakasında ise Balıkesir-Balya-Yenice-Çan-Bayramiç-Ezine-Erenköy-Çanakkale karayolu ile Karabiga – Biga – Çan – Kirazlı - Çanakkale karayolu ve Biga – Beyçayırı - Lâpseki karayolları ikmal için kullanılmıştır.

Savaş hattının içerilerine erzak doldurmanın doğru olmayacağı, ancak günlük sarfiyatın bütünlenmesiyle diğer stokların daha gerilerde bulundurulmasının daha uygun olacağı düşünülmüştür. Cephenin çok gerisindeki açık mutfak tesisleri, düşman denetiminden gizlenmeye çalışılmıştır. Kaldı ki, yemeğin hazırlanması ve yapılması son derece ilkeldi, sahra mutfakları yoktu. Siperlerden geçilerek sağlanan uzun taşıma sonucu yemek çoğu kez bir lapa, koyun etiyle pişirilmiş olan pirinç, sebzeden ve birkaç et parçasından oluşuyordu. Acıkmış olan siperdeki savaşçılara soğumuş olarak ulaşabiliyordu. Yeniden ısıtılması ancak akşam karanlığı çökünce söz konusu olmaktaydı. Çok miktarda olan Türk askeri için erzak temini güçtü. Bunların yevmi erzakı kuru ekmek ve haşlanmış fasulyeden ibaretti. Et ve yağ çok nadir veriliyordu. Türk askeri bu erzakla kuvvetini nispeten kaybetmesine ve hastalıklara mukavemeti azalmasına rağmen itiraz etmemiş ve görevlerinde bütün enerjisiyle devam etmiştir.

Şu anda bu coğrafyada yaşıyorsak, böylesine önemli bir Savaşı, büyük zorluk ve yokluk içerisinde mücadele eden ve sonucunda da başarıya ulaşan Atalarımıza borçlu olduğumuzu biliyoruz. Öyle ise, gelecek nesillere de bunları anlatmak ve aktarmak ise boynumuzun borcu… Vatanın bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı söz konusu olduğunda, Türk milletinin neleri başarabileceğini kanıtlayan bu büyük zaferin mimarları; başta Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK ve silah arkadaşları olmak üzere cephede ve destek kuvvetlerde görev alan tüm kahraman şehitlerimizi rahmet ve minnet ile anıyoruz… “ÇANAKKALE GEÇİLMEZ”

İlhan Kılınç
Lojistik Alanda Yönetici
E-Mail: kilincilhan@yahoo.com
www.linkedin.com

ETİKETLER: