İstanbul’da özel halk otobüsleriyle kent içi toplu taşımacılığın başlangıcı 1928 yılıdır. Bu tarihten sonra çeşitli nedenlerle aksayarak ve inkitaya uğrayarak devam eden faaliyet, 1961 yılından itibaren ilk defa Belediye tarafından ruhsata bağlanmıştır.
1980’ li yıllardan itibaren belediyenin tercihi neticesinde halk otobüslerinin sayısı süratle artırılmıştır. Aynı dönemlerde İETT hem otobüs hem de raylı sistem hatları kurarak yasal yetkileri çerçevesinde toplu ulaşım faaliyetini sürdürmüştür.
1980-1985 döneminde özel halk otobüs sayısı kontrolsüz bir şekilde artmış, denetim, kontrol ve plansızlıktan kaynaklanan disiplinsizlik neticesinde kavgalar, mağduriyetler, usulsüzlükler meydana gelmiştir. Bu tarihte hizmet kalitesi süratle düşmüş ve konuyla alakalı kamu görevlilerinin menfaatlenme iddiaları ayyuka çıkmış!..
İki ayrı otorite tarafından icra edilen aynı özellikli (Otobüs taşımacılığı) toplu taşımacılık faaliyeti hep İETT’nin çatısı altında birleştirilmeye çalışılmış ise de mevcut yasaların ( 3645 ve 1580) cevaz vermemesi neticesinde bu mümkün olamamıştır. Ta ki 1983 yılından sonra 3030 Sayılı Kanun çıkmış ve UKOME oluşturulmuştur.
Özel halk otobüs işletmecilik kalitesi süratle düştüğünde, “Toplu Taşımacılığın bir otorite ve organizasyon çatısı altında birleştirilmesi” temel ilkesiyle ve 3645 Sayılı Kanunun öncelik ve kapsama alanından istifade etmek maksadıyla, UKOME kararıyla 1985 yılının Ekim ayından itibaren İETT tarafından hazırlanan bir yönerge esasları çerçevesinde İETT yönetim, yürütüm ve denetimine bağlanmıştır.
Yaklaşık 24 yıldan beri özel halk otobüsleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) adına ve belediyeye bağlı İETT tarafından, hizmet ihtiyacına göre planlanarak çalıştırılmaktadırlar…
Göksel OVACIK
Özulaş A.Ş. Yönetim Kurulu üyesi
E-mail: gokselovacik@hotmail.com