Geçmişte süregelen davranış, hareketler, organizasyon planlarının değişimi bazı kurum ve işletmelerde zor kabullenebiliyor. Bana göre bu kurumların en büyük eksiği, geçmişe sarılıp elinde olanla yetinme şeklinde bir düşünce tarzı taşınıyor.
Modern toplumlarda kendini yenilemeyen, eski alışkanlıklarını terk etmeyen kurumlar yok olmuştur. Tarih bize kesinlikle yeniliğe ve değişime uymamızı göstermektedir. Yeniliğe nasıl uyulur? Nasıl bir değişim ve dönüşüm içine gire biliriz? Kendimizi yeniliklere nasıl açarız? Tüm bu soruların en başında eğitim gelmektedir.
Burada mesleki eğitimden bahsediyoruz. İnsanların daha çağdaş bir ortamda yaşama beklentisi, teknolojideki hızlı gelişmeyi de beraberinde getirmiştir. Bu gelişim süresince kısaca kültürleme ve kültürlenme süreci olarak tanımlanan eğitim, lokomotif görevini üstlenmiştir. Teknolojik gelişim aynı zamanda eğitim sürecinin de yapısını değiştirmiş, eğitim anlayışına farklı bir bakış açısı getirmiştir.
Temelde nasıl öğretelim? sorusuna yanıt arayan Eğitim Teknolojisi, disiplininin özellikle ortam boyutu daha çağdaş ve sınırları gittikçe genişleyen bir boyut kazanmıştır. Birey-bilgi-toplum üçlüsünün niteliklerinin değişimi ve karşılıklı etkileşimindeki değişimin beraberinde getirdiği gelişme, bireyin niteliklerinde değişime, bilginin birey ve toplum yaşamındaki işlevinin ise ürettim ile birlikte çağdaş toplumsal yapının ve bu yapının işleyişinin gelişimine neden olmuştur.
Bilgi toplumunun oluşumunda temel rolü olan bilgisayar ve haberleşme-iletişim teknolojileri ise hızlı bir şekilde birbirleri ile bütünleşerek tümleşik yapılar oluşturdu. Bu da teknolojinin ayrım noktalarının belirlenmesini güçleştirmeye başlamıştır .Yeni teknolojilerin eğitim sürecinde yerini alması veya yansımasında Eğitim Teknolojisi disiplini temel ve önemli bir rol üstlenmiştir denilebilir.
Eğitim sürecinin boyutları ve aşamalarının sistematik olarak çerçevesinin çizildiği program geliştirme sürecinde eğitimin yürütülmesi basamağını oluşturarak eğitsel hedeflerin kazanılmasını sağlamada görev almaktadır. Temel hedefi eğitimi etkili verimli kılma yanında yeni olanaklar ile seçenekler üretmek olan eğitim teknolojisi "...genelde eğitime, özelde öğrenme durumuna egemen olabilmek için ilgili bilgi ve becerilerin işe koşulmasıyla öğrenme ya da eğitim süreçlerinin işlevsel olarak yapısallaştırılması" şeklide tanımlanmaktadır. Burada dikkat edilmesi veya üzerinde durulması gereken nokta, eğitim teknolojisinin kuram ve uygulama bütünlüğü içerisinde öğretme-öğrenme süreçleriyle ilgili sorunlara sistematik biçimde yaklaşarak, tanımda belirtilen işlevsel biçimde yapılaştırmayı gerçekleştirmeye çalışmış olmasıdır. Günümüzde eğitim teknolojisi alanında;
1- İşlevini yerine getirmeye yönelik gelişmeler, (biletçinin kalkması gibi)
2- Yeni teknolojik sistemler, (akyolbil sistemi)
3- Öğretme-öğrenme süreçleri, (yeni tarifeler, yeni cihazlar, yeni sistemler)
4- Eğitim ortamları, (eğitim verilen yerin ulaşılabilirliği)
5- Öğretimi programlama ve insan gücü alanları (katılımı sağlamak, etkili iletişim). Olmak üzere beş ana kategoride toplanabilir. Bir sonraki makalemde özel halk otobüsü eğitimi nasıl olmalı, biraz da ondan bahsedeceğim.
Serhat Akçakaya
E-mail: serhatakcakaya@hotmail.com