Bir veya birçok insanın hayatı, bir anlık öfkeye bağlı olabilir mi? Evet, maalesef oluyor. Son günlerde izlediğimiz haber bültenlerinde; “Öfkeli genç, öfkeli yolcu, öfkeli adam (vb.) dehşet saçtı!” gibi haberlere sıkça rastlamaya başladık.
Kendine hakim olamayan bir yolcunun, metrobüs şoförüne saldırmasıyla yaşanılan fecaat, bir anlık öfkenin neye mâl olabileceğini birkez daha gözler önüne serdi. Öfkeyi tetikleyen unsurların başında stres yer almaktadır. Yoğun iş temposu, sağlıksız çalışma koşulları, geçim sıkıntısı ve bunun sonucunda mutsuz ve öfkeli insan tablosu. Sebep sonuç ilişkisi içinde değerlendirdiğimizde bütün bunlar mantıklı bir sebep olarak değerlendirilse de, aslında işin boyutu çok derinlere dayanmaktadır.
Kişinin ruhsal dengesi ile ilgilidir. Genelde kendini ön plana atmak isteyen kişilikler, insanların fazla olduğu yerlerde sesini yükselterek, söylenerek ya da fiziksel müdahalelerde bulunarak kendini öne çıkarmaya çalışırlar. Bu onların egolarını tatmin edeceği için, öfkelerini kontrol etmeye ihtiyaç duymazlar. Bu hal, çok kere haksızlığa uğramış bir insanın, artık kimse benim hakkımı "yiyemeyecek" halidir. Haklı olunan konularda dahi bu fevri davranışları ile haksız duruma düşerler.
Ama bunu hareket eden bir otobüste yapmak ise ruhsal olarak insanın çöküşünü temsil eder. Çünkü dayak atılan kişi, dayak atan vatandaşında hayatını korumaktadır. O nasıl bir ruh haliyse, bunu bilimsel anlatmanın tek yolu ise şizofren hastalıklarla tanımlanır. Otobüs şoförlerinin en büyük problemi, sorunlu vatandaşlarla yaşadığı olaylardır.
Bunu çözmenin en iyi yolu ise şoför ve vatandaşın karşılaştığı sorunları çözmektir. Vatandaş araca binerken karşılaşılan en büyük sorun, ücret sorunudur. Yolcular ücret vermemek için ya akbilim yok der ya da başkasının kartını kullanır bozuk param yok der. Bu da dürüst şoförlerle vatandaşı karşı karşıya bırakmaktadır. İETT geliştirdiği usulsüz kartların toplanması için geliştirdiği kart iptal sisteminin faaliyete geçmesiyle araç içindeki yolcu ve şoför arasındaki gerginliklerde azalacaktır. Bir önemli hususta toplu taşıma araçlarında kabinlerin olmayışıdır. Avrupa standartlarında yapılacak kabinler sayesinde araç içinde şoför güvenliği sağlanmış olacaktır. Bu arada şoförlerinde vatandaşa ters davranması sonucu farklı durumların oluşması da ortadan kalkacaktır.
Serhat Akçakaya
E-mail: serhatakcakaya@hotmail.com