İndirimli ve ücretsiz yolculukları düzenleyen 6495 sayılı yasa, özel halk otobüsü işletmeciliğinde olumsuzluklara yol açtı. Sosyal politikalar gereği belediyeler tarafından kent içi yolcu taşımacılığında uygulanan indirimli ve ücretsiz taşımacılık oranları, hızla yukarıya doğru gidiyor.
İşletme maliyetlerinin arttığı günümüzde yolcuların yüzde 15’i ücretsiz, yüzde 46’sı da indirimli taşınmaktadır. Halen İstanbul da özel halk otobüsleri ayda 1 milyon 5 bin kişiyi ücretsiz taşımaktadır. 65 yaş ücretsiz uygulaması gündeme alındığından beri bu sayı 3 milyona çıktı.
Gelir gider arasındaki dilimin eridiği bir ortamda işletme giderlerinin karşılanması güçleşmekte, taşımacılar mağdur olmaktadır. Özel halk otobüsü işletmecileri bu hizmetlerin karşılığı olarak hiçbir sübvansiyon veya destek almamaktadır.
Sosyal politikalar gereği bedelleri değişken yolculukların finansmanı açısından bazı düzenlemelere ihtiyacı vardır. Bu ve benzer çalışmalar en azından işletmelerin geleceğe taşınmasına katkı sağlayacaktır. Bu düzenlemeler yapılırken Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı'yla yapılan toplantılarda özel halk otobüslerinin isteklerini federasyon ve özel halk otobüsü temsilcileri dosya halinde bakanlıklara verdi.
Dosyada bizim açımızdan maddeler halinde iki önemli başlık var. Bu maddelerin olmadığı bir yönetmelik hem kabul edilemez, hem de sorunun çözümüne katkısı olmayacaktır. Bunlardan birincisi; ödenecek paranın birim fiyat üzerinden hesaplanması.
‘Bu ne demek?’ derseniz;
‘Elektronik ortamda bir hat, eğer hiç taşımıyorsa ücret almasın. 100 kişi taşıyanda 100 kişinin ücretini alsın. Adalet açısından bu sistem önemli!.. İkincisi ise ödenecek ücretin 1.50 TL yani sosyal kart ücreti kadar olmasını istedik. Yasa çıkmadan önce yolcularımızı böyle taşıyorduk.
Yetkililerin kafasında "Özel halk otobüs işletmecileri, yakınlarının kartlarını istediği kadar basar ve haksız kazanç elde eder," gibi bir soru da olabilir...
Bununda çözümü çok basit!..
Yönetmeliğe günde 4 biniş konulur hem fazla biniş engellenir hem de haksız kazanç ortadan kalkar. Bunu biniş hakkı da olarak verebilir. Talebimiz, sosyal kart 4 biniş x 1.50 TL x 30 = 180 TL kartına para yüklenip, hiç ödemeye gerek kalmadan tüm toplu taşımaya, gemi, minibüs, dolmuş taşımacılığını da kullanabilir. 65 yaşındaki büyüklerimiz daha memnun kalır. Yeni kurulacak hükümetimizden beklentimiz bu yönde. İnşallah esnafımız için olumlu bir süreç yaşanır. Bizlerde özel halk otobüs işletmecilerinin temsilcileri olarak bu işin peşini kesinlikle bırakmayacağız.
Sonuç alana kadar haklı mücadelemiz sürecektir.
Saygılar.
Serhat Akçakaya
E-mail: serhatakcakaya@hotmail.com