Trafik kazalarının önlenmesi, asgariye düşürülmesi, gerekli kısa ve uzun vadeli tedbirlerin alınması ve “Trafikte Sorumluluk Hareketi” çerçevesinde sektörümüze de büyük sorumluluk ve görev düşmektedir.
Bu görev ve sorumluluğumuzun bilinciyle; 15.06.2011 tarihinde Ulaştırma Bakanlığı, Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Daire Başkanlığı, TOF, TOFED Başkanları, sektör temsilcileri ve mensuplarının katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda gerek kamu gerekse sektör mensuplarınca dile getirilen sorunlar hakkında TOF, (Tüm Otobüsçüler Federasyonu) olarak görüşlerimiz ve çözüm önerilerimiz;
OTOBÜSLERİN KARIŞTIKLARI KAZALARIN AZALTILMASI
Yollardaki trafik kazalarının uluslararası kuruluşların en önemli gündem maddelerinden biri olarak tanımlandığını görmekteyiz. Kuruluşlar bir halk sağlığı sorunu olarak tanımladıkları yaralanmalı ve ölümle sonuçlanan trafik kazalarının önlenmesi, azaltılması, farklı toplum kesimlerinin üzerlerine düşen sorumlulukların bilincine vararak onun gereklerini yerine getirmelerine bağlı olmaktadır.
Ülkemizde karayolu yolcu taşımacılığı yapan otobüslerin 2011 yılı turizm sezonu başlamadan karışmış oldukları yaralanma ve ölümlü trafik kazalarına karışma oranları kamuoyunun dikkatini sektörün üzerine çekmiştir. Otobüslerin karıştıkları kazalarda en temel hata faktörü otobüs şoförlerince üretilen hatalardır. Bu hata kaynaklarını temelinde uykusuzluk ve yorgunluk gelmektedir.
Sürücü kaynaklı hataların azaltılması sadece iyi uyku ile giderilebilecektir düşüncesi yanlıştır. Sürücülerin iyi eğitilmesi ve sektörün diğer dinamiklerinin yerli yerine oturabilmesi için yapılabilecekler kısa ve uzun vadeli projeksiyonlar ışığında değerlendirilerek sektörün teorik ve pratik eğitimlerini sağlayarak Karayolu Yolcu Taşımacılığı sektörünün belge politikasının disipline edilmesini sağlayacak “Trafik Akademisi” modeli önerilmiştir.
KISA VADELİ PROJEKSİYON:
Karayolu yolcu taşımacılığında şehirlerarası Otobüslerin karıştıkları kazalarda uykusuzluk ve yorgunluğun kazaların meydana gelmesinde ki en önemli neden olduğu görülmektedir.
Öneri 1
Başta otobüs, kamyon ve uluslararası nakliye araçlarının 02:00 ile 06:00 arasında şehirlerarası yol denetimlerine artırılması gerekmektedir.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 2
Karayolu Trafik kanununda belirlenen azami hız sınırlarında %10 tolerans uygulamasının acilen tüm taşıtlar için kaldırılması gerekmektedir.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 3
Şehirlerarası yol denetimlerine artırılması gerekmektedir.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 4
Turizm sezonunun yoğun olduğu mevsimlerde, yurt genelinde turistik bölgelerde ve büyükşehirlerden tatil yörelerine gidiş ve dönüşlerin yoğun yaşandığı karayollarında denetimlerin ve denetim noktalarının artırılması.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 5
Takometre ve hız kontrollerinin daha ayrıntılı olarak yapılarak taşıma mesafesi kontrollerinin ve yedek kaptan kontrollerinin yapılması gerekmektedir.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 6
Şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapan firmaların ara istasyonlarda kaptan değişimi yapmaları konusunda firmaların teşvik edilerek kaptanların ara istasyon olan şehirlerde ikamet etmeleri sağlanmalıdır. Bu sayede daha fazla evde uyumuş ve dinlenmiş kaptan sefere çıkacaktır.
İlgili Kurum
Otobüs işletmeleri, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 7
Sürücülerin araç kullanma ve dinlenme sürelerine çalışma saatlerine uymayan ve bu süreleri aşan ve riayet etmeyen sürücülerin seferden men edilmeleri, gerekli cezai müeyyidelerin uygulanarak mesleğe devam etmek isteyenlerin otobüs kaptanlığı sertifikalarının tazeleme eğitimi sonunda başarılı olmaları halinde tekrar sertifika sahibi olmaları sağlanmalıdır.
(Yasal araç kullanma limitlerini doldurmamış olsa bile, trafik denetim elemanı tarafından yorgun ve uykusuz olduğu gözlemlenen sürücülerin belli bir süre mola verdirilmesi ve istirahatının sağlanması veya araçta yedek şoför var ise değişimin sağlanması gibi tedbirler alınabilir).
İlgili Kurum
Otobüs İşletmeleri, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 8
Ulaştırma Bakanlığı tarafından İşletme denetimlerinin sıkı bir şekilde yapılması verilen belgelerin denetiminin bağımsız denetim kurumlarınca yapılmasının sağlanması için gerekli olan kanuni düzenlemelerin hayata geçirilerek seyahat firmalarının kurumsal kimlik kazanmalarının teşvik edilmesi sağlanmalıdır.
İlgili Kurum
Otobüs İşletmeleri, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 9
Karayollarında sürekli kaza olan kara noktaların varsa mühendislik hatalarının düzeltilmesi, özellikle bilgi, uyarı ve ikaz levhalarının konulması.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 10
Karayollarında yapılan yol iyileştirme ve yenileme gibi inşa faaliyetlerinde uyarı ikaz işaretlemeleri konusunda daha tedbirli davranılarak yol ve sürüş emniyetinin artırılması çalışmalarının yapılması.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 11
Aynı asli kusur dolayısıyla hatanın işletme ve sürücüsünde olan ve bir yıl içinde üç ölümlü kazaya sebep olan işletmelere cezai müeyyidelerin yanında, sorumlu yöneticilerin belgeleri iptal edilmelidir. Tazeleme eğitimleri sonucunda yeni belge alabilme imkânları sağlanabilir
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Otobüs İşletmeleri.
Öneri 12
Otobüs kaptanlarından istenen “Otobüs Terminal çıkış tutanağının” geliştirilmesi İşletme müdürü veya sorumlu yönetici tarafından kaşe ve imzalanması şartı getirilerek denetim mekanizmalarının artırılmasına çalışılmalıdır.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Otobüs İşletmeleri.
Öneri 13
Karayolu yolcu taşımacılığında en büyük gider kalemi olan akaryakıttan alınan ÖTV oranının indirilmesi gerekmektedir. Yüksek ÖTV ve maliyet baskısı nedeniyle araçlar 10 numara yağ ve solvent vb karışımları yakıt olarak kullanmaktadır. Bu hem yolcuların can ve mal güvenliği riskini artırırken, taşıma yapılan araçların yıpranma vadelerini kısaltarak milli servete zarar vermektedir.
İlgili Kurum
Maliye Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı
Öneri 14
Özellikle Psikoteknik testler konusunda yaşanan sıkıntıların önüne geçilmesi gerekmektedir. Bu amaçla tüm sürücülerin Sağlık ve Psikoteknik raporlarının yok kabul edilerek tamamının tam teşekküllü devlet hastanelerin den alınmasının zorunlu hale getirilmesi ve alınacak raporun belli vadelerde yenilenmesi şartı getirilmelidir.
İlgili Kurum
Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Otobüs İşletmeleri.
Öneri 15
Kaza yapan taşıtların ve işletmelerin medya ve basında ilan edilmesi ve markanın ve logonun saklanmasının karartılmasının yasaklanması ve bu istatistiklerin “vergi yüzsüzleri” gibi ilgili kuruluşların internet sitelerinde ilan edilmelidir.
İlgili Kurum
Sağlık Bakanlığı, Seyahat Firmaları, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 16
Kaza yapan otobüs kaptanlarının ait Ulaştırma Bakanlığı’nca ulusal bir veri tabanı oluşturulmalıdır. Bu veriler işlenmeli gerekirse SRC belgeleri askıya alınmalı, ya da iptal edilmelidir.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Otobüs İşletmeleri.
OTOBÜS KAZALARININ ÖNLENMESİNDE GELECEK PROJEKSİYONU
Öneri 1
Karayolu taşımacılık faaliyetlerinde çalışan tüm taşıtlarda sayısal takoğraf uygulamasına geçilmelidir. Bir takvim çerçevesinde eski araçlarında sayısal takografa geçmeleri sağlanmalıdır.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 2
Sürücü kursları araç kullanma, sürme bilgi ve becerisi kazandıran kurumlar olmalıdır. Trafik eğitimi dâhil mesleki eğitimden çekilmelidir. Sürücü Ehliyeti tek başına bir meslek belgesi olmamalıdır.
İlgili Kurum
Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 3
Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı “Sürüş Standartları Kurumu” oluşturulmalıdır. Sektördeki çok başlı yapıyı disipline edecek bir kurum haline getirilmelidir. Bu kuruma bağlı “Kaza Kırım” birimi oluşturularak kaza sebeplerinin tüm boyutları ile ortaya konması gerekmektedir.
İlgili Kurum
Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 4
Nüfus ve araç yoğunlukları dikkate alınarak Üniversiteler ile işbirliği yapılarak “Trafik Akademi”leri kurulmalıdır. Bu akademiler sektör, üniversite, ticaret odaları işbirliği çerçevesinde kanun ile kurulmalıdır. Bu akademilerin vereceği diploma, sertifika gibi belgeleri olmayanların sektörde çalışma izni verilmemelidir. Ticaret odaları sektörden belge karşılığı para alan kurumlar olmaktan çıkarılarak, hizmet karşılığı belge veren kurumlara dönüşmelidir.
İlgili Kurum
YÖK, Milli Eğitim Bakanlığı, Sektör Üst Kuruluşları, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 5
“Trafik Akademileri” teorik eğitimlerin yanında pratik eğitimlerin verileceği:
Genel amaçlı sürüş pisti
Özel amaçlı sürüş koridorları
Güvenli ve ekonomik sürüşlerin yapılacağı 4 boyutlu araç simülatörleri
Her türlü kaza senaryosuna uygun eğitimlerin verileceği araç ve kaza kurtarma simülasyon stüdyolarının oluşturulması gerekmektedir. Trafik akademilerinden alınacak her türlü belge için her 5 yılda bir tazeleme eğitimleri alınmak zorundadır. Bu eğitimler temel konuları içeren en az 35 saatlik olmalıdır.
İlgili Kurum
YÖK, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 5
“Trafik Akademileri” aynı zamanda “Periyodik Eğitim Merkezleri” olarak dizayn edilmelidir. Periyodik Eğitim Merkezlerinin görevi meslek sektör mensuplarına;
Yenileme ve iş tamamlama,
İleri meslek eğitimleri (karlı ve buzlu yollarda sürüş vb ileri eğitimlerin verilmesi)
Yönetmelik değişikliklerinin güncel olarak takip edilmesi
Konularında tamamlama ve yenileme eğitimlerinin verileceği platformlar olmalıdırlar.
Öneri 6
Üniversitelerin “Lojistik Yüksekokulları ve Meslek Yüksekokulu” “Karayolu Yolcu Taşımacılığı” sektörüne nitelikli insan kaynağını yetiştirecek bölümler açılması teşvik edilmelidir.
İlgili Kurum
YÖK, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 7
Mesleki yeterlilik eğitimi kapsamında yetkilendirilmiş SRC, ÜDY, ODY eğitimi veren oda birlik ve kurslar kapatılarak bu yetkinin “Trafik Akademilerine” verilmesi gerekmektedir.
İlgili Kurum
YÖK, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 8
Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından meslek standartlarının oluşturulması gerekmektedir. Oluşturulan meslek standartları ve eğitimlerinin “Trafik Akademileri” marifetiyle gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.
İlgili Kurum
YÖK, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 9
SRC belgelerinde Muafiyet, müktesep hak uygulamaları yeni müracaatlar kaldırılmalıdır. Mevcut tüm SRC Belgeli sürücüler bu sertifika programlarına katılmaları zorunlu hale getirilerek beş yılda tüm şoförler eğitilmeli ve sertifikalandırılmalıdırlar.
İlgili Kurum
YÖK, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 10
Trafik akademilerinden alınacak her türlü belge için her 5 yılda bir tazeleme eğitimleri alınmak zorundadır. Bu eğitimler temel konuları içeren en az 35 saatlik olmalıdır.
İlgili Kurum
YÖK, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
Öneri 11
Sektörde Otobüs kaptanı olarak çalışan işgücünün yıpranma payları konusunda Çalışma Bakanlığınca çalışma yapılması gerekmektedir. Ayrıca Şehirlerarası Otobüs Kaptanlığı için yaş sınırlamaları getirilmesi düşünülmeli ve alternatif istihdam politika ve programları geliştirilmelidir.
İlgili Kurum
Çalışma Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı.
TRAFİK AKADEMİSİ MODEL ÖNERİSİ
Trafik akademisi Karayolu yolcu taşımacılığı sektöründe istihdam edilen beyaz ve mavi yakalı tüm personelin niteliklerinin eğitim yoluyla artırılmasını amaçlayan, giriş ve periyodik eğitimlerin akademik bir anlayışla gerçekleştirildiği mesleğe yönelik eğitim kurumlarıdır.
Trafik akademisi çeşitli kamu, sivil toplum kuruluşları ve sektör üst kuruluşlarının destekleri ile kurulan ve faaliyetlerini sürdüren kurumlar olarak düşünülmelidir. Akademiler kar amaçlı kuruluşlar değildir.
Akademiler üniversiteler bünyesinde faaliyet gösterebilirler. Bir akademinin açılması ilgili kanunlarla olmalıdır, yasal alt yapı ortaya konduktan sonra yapılacak olan en önemli çalışma “Trafik Akademisi”nin fiziksel alt yapısının gerçekleştirilmesidir.
Alt Yapı Gereksinimleri:
Eğitmen Kadrosu,
Test Sürüş pisti,
Bilgi Teknolojileri Laboratuarı,
Eğitim Salonları,
Araç Simülatörü,
Eğitim Stüdyoları,
Alt yapı gereksinimleri arasında en önemli ve maddi imkânlarla çözümü bir anda olamayacak konu eğitmen kadrosunun eğitimidir. Eğitimcilerin eğitiminin bir proje ile gerçekleştirilmesi sağlanabilir. Bu çalışma Ulaştırma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Üniversitelerin ilgili birimlerinin işbirliği ile gerçekleştirilebilir.
Diğer alt yapı gereksinimleri Uluslar arası kuruluşlardan, Devlet imkânlarından ve sektör üst kuruluşlarının imkânları ile hayata geçirilebilir.
1.Akademiye giriş koşulları
En az 26 yaşında olmak,
E sınıfı sürücü belgesine sahip olmak,
En az lise mezunu olmak,
Suç işlememiş olmak, kriminal geçmişe sahip olmamak, (Trafik suçu işlendiğinde yenileme programlarına devam edilmesi gerekecektir)
Tam teşekküllü bir hastaneden (devlet hastanesi) heyet raporu almak,
Mental ve Tehlike Algı testlerinden başarılı olmak,
Alkol ve Uyuşturucu bağımlılığı testi,
Stres Testi
2.Akademide verilecek yetki Belgeleri
SRC 1: Uluslararası yolcu taşımacılığı sürücü ( Sertifikası)
SRC 2: Yurtiçi yolcu taşımacılığı
a) Şehirlerarası yolcu taşımacılığı kaptanlığı ( Sertifika )
b) Turizm ve Grup taşımacılığı kaptanlığı ( Sertifika )
c) Öğrenci taşımacılığı sürücü ve kaptanlığı ( Sertifika)
ç) İl içi Toplu taşıma hizmetleri sürücü ve kaptanlığı ( Sertifika)
d) Personel ve servis taşımacılığı sürücü ve kaptanlığı ( Sertifika)
e) Taksi şoförlüğü sürücüsü ( Sertifika)
* Konu Karayolu yolcu taşımacılığı faaliyetleri açısından değerlendirilmiştir.
Yük, Eşya ve tehlikeli yüklerin taşınması ile ilgili eğitimler ve sertifikalar kurulacak Akademiler tarafından verilmelidir.
3.Akademi Ders Programı
Güvenli ve Çevreci Sürüş Teknikleri
Defansif Sürüş Teknikleri
Ulaştırma Mevzuatı
Trafik Kuralları, Cezalar
Trafik Kazalarının Önlenmesi
Çalışma ve Dinlenme Süreleri
Davranış Psikolojisi
İletişim Teknolojileri
Tehlikeli Madde Taşımacılığı
Gümrük, TIR ve Kaçakçılık Mevzuatı
Turizm Taşımacılığı
Düzenli Yolcu Taşımacılığı
Yasal Sorumluluklar, Sigorta ve Kaza Raporlama
Harita Okuma Bilgisi
Güzergâh ve Geçiş Belgeleri
İlkyardım
Araç Bilgisi ile Ekonomik Araç Kullanımı
Yangına Müdahale ve Etkin Tahliye Bilgisi
Dezavantajlı Yolcu Hizmetleri Bilgisi
Müşteri Hizmetleri ve İletişim Teknikleri
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
SGK. Sosyal güvenlik.
Rapor;
Afyon Kocatepe Üniversitesi
Sultandağı Meslek Yüksek Okulu Müdürü,
Sayın Dr. Kemal Karayormuk’un katkı ve desteğiyle hazırlanmıştır.
Nusret ERTÜRK
Tüm Otobüsçüler Federasyonu (TOF)
Genel Sekreteri
E-Mail: info@ttder.org.tr
Tel: (0532) 317 33 86
NOT: SORULARINIZI DİREK MAİL OLARAK TARAFIMA GÖNDEREBİLİRSİNİZ. GÖNDERİLER HER MAİL TARAFIMDAN CEVAPLANMAKTADIR!!!!