Bilindiği gibi 11.06.2009 Tarihinde yürürlüğe giren Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde, il içi ve 100 km kadar olan mesafelerdeki taşımaların D4 Yetki Belgesi ile yapılacağı ve Y Türü Yetki Belgesi’yle yapılan bu tür taşımaların yönetmelik kapsamına alınarak D4 Yetki belgesine dönüştürüleceği hususu açıkça belirtilmişti.
Ancak yönetmelikte il içi ve 100 kilometreye kadar olan taşımaların nasıl yapılacağı ile ilgili hükümler incelendiğinde, konuya KTY hükümlerince tam bir açıklık getirilmediği, uygulamada bazı sıkıntılar doğuracağı açıkça görülüyordu.
Konuyla ilgili olarak yazdığım eleştiri yazılarımda D4 türü yetki belgelerinin yönetmelikte yayınlandığı şekliyle uygulanması durumunda kargaşa doğuracağını, mutlaka bir genelge ile çalışma ve uygulama esaslarının yayınlanması gerektiğini açıkça belirtmiştim. Sektörde faaliyet gösteren kişiler ve motorlu taşıma kooperatif üyelerinden gelen e-mail ve telefonlardan sektörde bazı endişe ve tereddütlerin oluştuğu, uygulamada bazı sıkıntıların doğacağı sıkça dile getirilmekteydi.
Yönetmeliğin yayın tarihinden itibaren konuya ilgi gösterenlerin dikkatinden kaçmayan bazı hususlar, dikkat çekmiş ve endişeler dile getirilmişti. Sektörün bazı akil kişileri tarafından tereddütler ve eleştiriler dile getirildi ve basın organlarında da yer aldı. Ancak sektörün içinden Y Türü Yetki Belgesi’yle faaliyet gösterenler bireysel taşımacılar tarafından bugüne kadar dile getirilmedi, seslerini duyuramadılar veya sektör temsilcileri bu konuyu gündeme getirmedi.
Genelgenin yayınlanmasından sonra yurt genelinde D4 Türü Yetki Belgesi ve faaliyet alanıyla ilgili eleştiriler ve sıkıntılar, genelgenin yayınlanmasından sonra oldukça arttı.
28.12.2010 Tarihinde yayınlanan KUGM-2011-03 YOLCU Genelgesi endişeleri ve tereddütleri kısmen ortadan kaldırıyor. Sektördeki uygulamalarıyla örtüşüyor mu derseniz, maalesef bazı yönlerden örtüşmüyor. Eksik yönleri var, bunların mutlaka düzeltilmesi ve açıklık getirilmesi gerekiyor. Motorlu yolcu taşıma kooperatiflerinin durumu ise dönüm noktasındalar, bu uygulamada ısrar edilmesi ve taviz verilmemesi halinde yetki belgelerinin süresi bittikten sonra faaliyetlerini sürdürmeleri çok zor görünüyor.
Yeni D4 Yetki belgesi taleplerinin karşılanması konusunda 01.11.2010 tarihinden önce müracaatların kabul edilmeyeceğinin açıklanması; serbestlik beklentisi içindeki yeni araç sahiplerini sükûtu hayale uğrattı.
Yeni belge talebinde eskiden olduğu gibi il ilçe trafik komisyonu ve UKAME kararının istenmesi, son derece olumlu olmasına rağmen, personel ve okul servis araçlarına D4 yetki belgesi zorunluluğu getirilmesi konularındaki sıkıntı ve endişeler sektörde devam ediyor.
Öncelikli olarak yönetmeliğin ilgili maddeleri üzerinden gidersek, genelgenin hangi konulara açıklık getirdiğini daha iyi anlayabiliriz…
Madde 6- Yetki Belgesi Türleri
ç) D4 Yetki Belgesi: Tarifeli ve tarifesiz olarak 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası ve taşıma mesafesine bakılmaksızın il içi ticari yolcu taşımacılığı yapacaklara verilir. Genelgede bu konuyla ilgili olarak getirilen açıklamalar şöyle:
1-Tarifeli ve Tarifesiz olarak 100 km’ye kadar olan şehirlerarası yolcu taşımacılığı.
2-Tarifeli ve Tarifesiz olarak mesafesine bakılmaksızın il içi yolcu taşımacılığı.
3- İl İçi 100 km’ye kadar şehirlerarası ve/veya il içi servis taşımacılığı.
Burada izin verilen uygulamalar hakkında tereddütler devam ediyor. Özellikle il içi kavramı kargaşa yaratıyor. Öncelikle, il içi ne demek, nasıl anlamamız gerekiyor, ona bakalım. “İl içindeki yerleşim yerleri ve belediye mücavir alan sınırları, il içinde değil mi?” diye soruyorlar, genelgeyi bu şekilde değerlendiriyorlar!
KTY’de il içi: “Bir ilin sınırları içinde bulunan alanı” olarak tanımlanmış.
Bu tanım hep karıştırılıyor ve belediye mücavir alan sınırları da il içi olarak da algılanabiliyor.
Evet, bir ilin içindeki tüm yerleşim birimleri o ilin sınırları içinde olmasına rağmen, belediye mücavir alan sınırları içindeki taşımalar için düzenleme yetkisi belediyelere verilmiştir. Belediyeler bu yetkilerini UKAME ve İl, İlçe Trafik Komisyonları kararı ile yürütmektedirler. Bu konuda kafaları karıştıran ve en çok sorulan sorular şunlar…
Belediye mücavir alan sınırları içinde D4 Türü Yetki Belgesi’yle taşıma yapılabilecek mi?
Belediye mücavir alan sınırları içinde bir noktadan bir başka noktaya D4 ile tarifeli ve tarifesiz olarak taşıma yapılamayacağı açıkça genelgede belirtilmiştir. Aynı zamanda belediye mücavir alan sınırları içinde grup ve turizm taşıması da yapılamaz bu da açıktır. Ancak il içinde belediye mücavir alan sınırları içinden dışına veya dışından mücavir alan sınırları içine yapılabilecektir.
B2 ve D2 Taşıma türü ile ilgili faaliyette bulunan turizm taşımacıları arasında endişeye sebep olan İstanbul ve Kocaeli illerinde D4 Yetki Belgesi verilmeyeceği için bu türde taşımalar bu illerde D4 Yetki belgesiyle yapılamayacaktır.
“Merkezi adresi il sınırları ile belediye sınırları aynı/çakışık olan illerde bulunan gerçek ve/veya tüzel kişiler adına yetki belgesi düzenlenmez ve bu illerin plakasına sahip taşıtlar D4 yetki belgesine kaydedilmez” şeklinde açıkça ifade edilmiştir.
Bu illerde D4 Yetki belgesi verilmemesi il sınırı ile belediye mücavir alan sınırları aynı olması bu nedenledir.
Bu illerin dışındaki tüm illerde grup ve turizm taşımaları D4 Yetki belgeli taşımacılar tarafından yapılabilecektir.
Ancak burada çelişen durumlar var.
Bazı taşımalar bazı yerlere yapılabilecek bazı yerlere yapılamayacaktır.
Örneğin, Ankara, İzmir, Antalya, Erzurum, Adana, illerinde hava limanlarından belediye mücavir alan sınırları içine yani il merkezlerine transfer yapılamayacaktır.
Burada da gerekçe hava limanlarının belediye mücavir alan sınırları içinde olmasıdır.
Genelgede açıkça belirtilen, “Tarifeli ve tarifesiz olarak şehir içi iki nokta arasındaki taşımacılık” yapılamayacağı hükmüdür.
Hava limanının şehir içi ve mücavir alan sınırı içinde veya dışında olması uygulamalar ve taşımalar açısından önem arz etmektedir.
Bu gibi durumlarda, turizm ve grup taşımalarında, illere göre, farklı uygulamalar olabilecektir.
İzmir ve Antalya, Muğla illerinde D4 Yetki belgesiyle Turizm taşımaları il içinden veya 100 Km mesafeli komşu ilden Havalimanına yolcu taşımacılığı yapılabilecektir.
İzmir örneğinden yola çıkarsak; Selçuk’tan, Kuşadası’ndan Foça ve Bergama’dan Adnan Menderes Hava limanına veya tam tersi transfer yapılabilecektir. Genelgeye göre bu mümkündür.
Bu ilçelerden şehir içine tur da grup ta getirebiliyorsunuz, götürebiliyorsunuz.
Hava limanından İzmir şehir içine Belediye mücavir alan sınırları içine yolcu getiremiyorsunuz, şehir içinden hava limanına götüremiyorsunuz.
Bu karar ve uygulama ile D4’lerin belediye mücavir alan sınırları içinde yapılan yolcu taşımalarına müdahil olması engellenmiştir.
İl içinde ve 100 Km kadar olan mesafelerde serbest bırakılmıştır. İl içinde Grup ve Turizm taşıması yapılabilecektir.
Bu bölgeden başka bir örnek verir isek 09 Aydın Plakalı Kuşadası, Selçuk arasında tarifeli yolcu taşıması yapan bir minibüs, D4 Yetki belgesi varsa İzmir Adnan Menderes Hava limanına grup yolcu götürebilecek ve getirebilecektir.
Genelge ile getirtilen kıstas nedir?
Tarifeli seferini aksatmamasıdır.
Kim Kontrol edecek ve denetleyecek? Nasıl tespit edilecek düzenli seferini aksatmadığı!
Orası meçhul!
İl içinden kavramından yola çıkarsak, belediye mücavir alan sınırları içinden, dışına veya dışından, içine yapılan taşımalar yapılabilir mi?
Evet yapılabilir.
İl içine ve komşu il ve ilçelerine 100 Km kadar olan mesafelerde bu tür yolcu taşımaları yapılabilir.
İl içi servis ve personel taşımacılığı yapılabilir mi?
Evet yapılabilir…
Genelgenin
a) Yapılabilecek taşımacılık faaliyetleri
3-100 Km’ye kadar şehirlerarası ve/veya iliçi servis taşımacılığı.
Madde 2-Kurallar
e) 1 inci maddenin (a) bendinin üçüncü alt bendi çerçevesindeki servis taşımacılığı; öğrenci taşımaları için “Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği”nde, personel taşımaları için ise “Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliği”nde taşımacı, sürücü ve taşıtlar hakkında yer alan kurallara uyulması kaydıyla yapılabilir.
Şeklinde ilgili genelgede belirtilmiştir.
Burada aklımıza gelen sorular olabilir. Belediye mücavir alan sınırları içinde tahditli plakalı araçlar ile personel ve öğrenci taşıması yapan taşımacılar özellikle işletmeler olarak bu konuda endişe ediyorlardı.
Endişeleri yersizdir faaliyet alanları yolcu taşıma alanları farklıdır.
Belediye mücavir alan sınırları içinde, iki nokta arasında, yasak…
İçinden, dışına veya dışından, içine serbest…
D4 Yetki belgeli Bireysel taşımacılara da bu hak veriliyor.
Değişen bir şey yok, bu alanda Y Belgeleriyle zaten bu taşımaları yapabiliyorlardı, gene yapabilecekler.
Öncelikle onların yayınlanan genelge ışığında endişelerini giderelim.
Personel taşımaları, sadece mücavir alan sınırları içinde yapılmıyor, il içinde de personel taşımaları fabrika işçi servis taşımaları yurt genelinde her ilde az veya çok yapılıyor.
İl içinde bir yerleşim yerinden, ister belediye olsun, ister kasaba veya köy olsun, il içindeki bir işletmeye sanayi bölgelerine veya bir fabrikaya işçi, memur veya görevli taşımaları yapılıyor.
Bu güne kadar bu taşımalarla ilgili olarak her ilde farklı uygulamalar vardı ve İl veya İlçe Trafik komisyonları kararları, büyükşehirlerde ise UKAME kararlarıyla yürütülüyordu.
Gene aynı usul ve esaslar uygulanacak ve D4 Yetki belgeli taşıtlarla da yapılabilecek.
İl içinde herhangi bir yerleşim yerinden başka bir yerleşim yerine veya fabrikaya personel taşıması yapabilmek için,
Ukame ve İl veya İlçe Trafik komisyonu kararı şart.
Mücavir alan içindeki personel taşımalarında yerleşim yeri Büyükşehir ise UKAME Belediye ise İl veya ilçe Trafik Komisyonları karaları geçerli.
Öğrenci taşımaları:
Öğrenci servisleriyle ilgili olarak ta sadece büyük şehirlerde yapılan tahditli veya tahditsiz araçlarla yapılan öğrenci taşımaları aklımıza gelmesin.
Yurt genelinde taşımalı eğitim yapılıyor.
İl içinde Kom, mezra ve köylerden, mahallelerden Kasabalara İlçelere öğrenciler taşınıyor.
Bu taşımaları “Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği” ne uygun olmak şartıyla Milli Eğitim Bakanlığı Milli Eğitim müdürlükleri vasıtasıyla yıllık ihaleye çıkarılıyor.
Bireysel taşımacılar, Taşıma birlikleri ve Kooperatifler bu taşımaları yapıyorlar mevcut belgeleri bu güne kadar Y Belgesiydi veya hiç belgesi olmayan Köy minibüsleriyle de ilgili yönetmelik şartlarını yerine getirmesi şartıyla yapılabiliyordu.
Şimdi, il içinde, mücavir alan sınırları dışından, içine veya içinden dışına, öğrenci taşımacılığı yapılabilecektir.
bu taşıma türüne ilaveten, belediye mücavir alan sınırları içinde, öğrenci servis araçları tahditli değilse, İl veya İlçe Trafik Komisyonu’nun bu konuda almış olduğu, yasaklama veya sınırlama kararı yoksa D4 Yetki belgeli araçlar ile de Belediye mücavir alan sınırları içinde öğrenci servis taşımaları yapılabilecektir.
Personel taşıma şirketleri için ne değişiyor.
Büyükşehir statüsündeki illerde şehir içi öğrenci ve personel taşıması yapıyorlar ise D4 Yetki belgesi almaları
gerekmiyor faaliyetlerini İL Trafik Komisyonları ve UKAME Kararları geçerli faaliyetlerini bu kurumların aldığı kararlar doğrultusunda sürdüreceklerdir.
İl içinde Personel ve Öğrenci taşıması yapıyor veya yaptırıyorlarsa, D4 Yetki belgeli taşımacı ile sözleşme yaparak taşıma yaptıramazlar.
Taşıma hattı ve güzergâhı ile ilgili talepler İl İlçe Trafik Komisyonu veya UKAME ler tarafından değerlendirilecek ve olumlu karar sonucunda D4 Yetki belgesi alabilecekler.
Öz mal araçlarıyla ve kendi Yetki belgeleriyle yapmak zorundadırlar.
Sözleşmeli araç çalıştıramazlar.
Burada da karşılarına gene D4 Yetki belgesine 10 araçtan fazla kayıt yapılamayacağı hükmü çıkıyor.
Bu uygulama, bence çok önemlidir.
Bireysel taşımacının hakları korunmuştur.
Alınan bu kararla mevcut il içi taşımanın arz ve talep dengesine göre şekillenmesi ve kontrolsüz girişin önlenmesi amaçlanmıştır.
İl İçi Taşımalarda yerel yönetimlerin söz sahibi olmaları kargaşa ve düzensizliği önleyecektir. İl içinde yolcu taşımacılığı yapan yüz binlerce bireysel taşımacılığın müktesep haklarının korunması amaçlanmıştır.
Tarifesiz taşımalar
D4 Yetki Belgesi il içinde yetki belgesinde kayıtlı güzergâhta tarifeli seferlerini aksatmama şartıyla il içinde ve 100 km kadar olan mesafelerde tarifesiz olarak grup taşıma imkânı vermektedir.
Y Belgeleri’nde olmayan bir uygulamaydı. Şimdi bu hak verilmiştir.
Uygulamaya örnekler ile bakarsak İnegöl ile Yenişehir arasında çalışan bir taşıma hattında çalışan bir veya birden fazla minibüs talep olması grup oluşması halinde, Bursa’ya, Gemliğe, Karacabey’e bu grubu götürebilecektir.
Taşımanın amacı ister spor müsabakası için giden seyirciler olsun isterse nişan ve düğün için giden veya dönecek olan
misafirler olsun tek yönlü karşılıklı olması fark etmez.
Bu taşımalar D4 Yetki belgeli taşımacılar tarafından yapılabilecektir.
Burada B2 ve D2 Taşıma türlerine müdahil olmak varmıdır vardır.
Ancak yurt genelinde her ilde ve ilçede kasabada ve köyde B2 ve D2 Yetki belgeli taşımacı bulmak mümkün değildir.
bulunsa da maliyet açısından aynı yerleşim yerinde ikamet eden taşımacı kadar ucuz olması mümkün değildir.
Burada kamu menfaatinin yolcu menfaatinin gözetildiği yerel taşımacıya destek verildiği düşünülebilir.
Tahditli Plakalar
Bu yerleşim yerinde, tahditli plaka uygulaması varsa, yolcu taşıma hizmetinin şekli, alınan tahdit ile sınırlıdır.
Yani tehdit’te belirtilen taşıma türü ve şekliyle, uygulama esaslarıyla, belirlenmiştir.
Tehditli plakalar, D4 Yetki belgesine kayıt edilemez ve çalışma alanı D4 Faaliyet alanına giremez.
Bu güne kadar bu tür taşımaların yapılabiliyor olması, bundan sonra yapacağı, anlamını çıkarmaz.
Kalkış ve varışların yetki belgeli bir yolcu terminalinden yapılması zorunluluğu.
Bu zaten uygulanması KTK ve Yönetmeliği açısından zorunlu olan bir uygulama
D4 Yetki belgeli taşımacılar zaten semt garajlarından il ve ilçe otogarlardan hareket ediyorlar zaten il Trafik komisyonları tarafından verilen izinler çıkış ve varış noktaları belirmek zorunda.
Küçük yerleşim yerlerinde otogar veya terminal yoksa mahalli idareler bu türde çalışan araçlara bir indirme ve bindirme noktası belirliyor.
Otogar ücretlerinin yüksekliği ve otogarların yerleşim yerinden uzaklığı burada sorun çıkarabiliyor.
İl içi taşıma yapan araçlara otogar ücretlerinin düşük tutulması önemlidir.
Taşımanın yapıldığı yerleşim yerlerinin idari yapısı ölçü olmalıdır. Ücretlerin yüksek olduğu gerekçesiyle şikayetler olmasına rağmen uygulamada sorun çıkacağını zannetmiyorum.
Belgelerinin D4 Yetki belgesine dönüştürülmesinde uygulanacak hükümler. KTY Geçici hükümleri ve İlgili genelgede değiştirme usulü geçiş süreci ve geçici hükümler açıktır.
Y Mevcut Y ve FY yetki belgelerinin D4 ve F1 yetki belgeleriyle değiştirilmesi usulü, geçiş süreci ve geçici hükümler aşağıda belirtilmiştir.
a) Mevcut Y ve FY yetki belgelerinin D4 ve F1 yetki belgeleriyle değiştirilmesi işlemleri KTY’nin Geçici 7 nci maddesi çerçevesinde ve aşağıdaki usule göre gerçekleştirilir.
Denilmektedir. Nedir bu Yönetmelikteki geçici madde;7
GEÇİCİ MADDE 7- (1) 1.1.2011 tarihinden önce D4 yetki belgesi düzenlenmez.
(2) 01.01.2011 tarihine kadar, 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası ve taşıma mesafesine bakılmaksızın iliçi ticari yolcu taşımacılığı yapanlara/yapacaklara valiliklerce verilen/verilecek yetki belgeleriyle ilgili iş ve işlemlere bu Yönetmeliğin yayımından önceki esaslar ve usullerle aynen devam edilir.
Bu hükümlerin D4 Yetki belgesinin dağıtımı başladığı için 1 ve 2 Fıkraların hükmü kalkmıştır.
(3) 01.1.2011 tarihinden önce valiliklerce verilmiş olan yetki belgeleri ve taşıt kartları, bu tarihten itibaren ve söz konusu yetki belgelerinin geçerlilik süresi içinde yetki belgesi sahiplerinin talep etmeleri halinde; bu yetki belgeleri ve eki taşıt kartları geçerlilik süreleri esas alınarak D4 yetki belgesi ve yeni taşıt kartlarıyla ücretsiz olarak değiştirilir ve düzenlenen D4 yetki belgesi eki taşıt belgesine en fazla 10 adet özmal taşıt kaydedilir… Değiştirme esnasında ilgililerin talep etmeleri ve yenileme ücreti ödemeleri halinde ise; D4 yetki belgeleri 5 yıl geçerli olmak üzere düzenlenir.
Bu fıkrada belirtilen hükümlere ilaveten Y yetki belgesinin bitim süresine bakılmaksızın 31.10.2011 tarihine kadar yenilenmesi durumunda ücret alınmayacağı ve bu tarihten sonra yapılan yenilemelerin ise %90 indirimli olarak uygulanacağı belirtilmektedir.
Yenileme ücretinin ödenmesi durumunda ise beş yıllık D4 Yetki belgesi düzenleneceği açıklanmaktadır.
Ayrıca bir yetki belgesine 10 dan fazla öz mal taşıt kaydedilemeyeceği açıkça belirtilmiştir.
(4) Valiliklerce verilen yetki belgelerini üçüncü fıkraya uygun olarak değiştirmeyenlerin bu yetki belgeleri sürelerinin bitiminde geçersiz olur.
Y Türü yetki belgeleri geçerlilik süresi içinde müracaat edilmesi durumunda tüm hakları saklı kalmak kaydıyla yenilenebileceği, yetki belgesi süresinin aşılması durumunda belgenin iptal olacağı ve müktesep hakların kaybolacağı anlaşılmaktadır.
1) Y veya FY yetki belgesi sahibi ilgili Ulaştırma Bölge Müdürlüğüne mevcut Y veya FY yetki belgesinin D4 veya F1 yetki belgesiyle değiştirilmesi için yazılı olarak başvurur.
Y ve FY Yetki belgelerinin değişiminde yazılı müracaat edilmesi hususundadır.
Bakanlık kendi web sitesi üzerinden yayınladığı başvuru formlarını güncelleme gerekçesiyle kaldırmıştır.
Vatandaşa kolaylık olması açısından, bir an önce yayınlayarak vatandaşa kolaylık sağlamalıdır.
PDF formatlı olan bu formların üzerinde yazmaya açık hale getirmelidir.
2) İlgili Ulaştırma Bölge Müdürlüğü en geç 5 iş günü içinde başvuru sahibinin dosyasını Y veya FY yetki belgesini düzenleyen kurumdan yazılı olarak ister.
Yetki belgesi talep eden taşımacıyı ilgilendiren bir konu değildir kurumu ilgilendirir.
3) İlgili kurum en geç 5 iş günü içinde Ulaştırma Bölge Müdürlüğünün dosya istem yazısının gereğini yapar.
Yetki belgesi talep eden taşımacıyı ilgilendiren bir konu değildir kurumu ilgilendirir.
4) İlgili Ulaştırma Bölge Müdürlüğü mevcut Y yetki belgelerinin D4 yetki belgesiyle değiştirilmesi esnasında bunların mevcut taşıma hattı, güzergâhı, ara duraklarını esas alır ve bunları yetki belgesine kaydeder.
Y Yetki belgesinde kayıtlı taşıtların taşıma hattı ve güzergâh ve ara duraklarının aynen D4 Yetki belgesine geçirileceği ve müktesep hakların aynen aktarılacağı hususuna açıklık getirmektedir.
5) İlgili Ulaştırma Bölge Müdürlüğü mevcut Y yetki belgelerinin D4 yetki belgesiyle değiştirilmesi esnasında bunların mevcut taşıt sayısına bakmaksızın 31.12.2012 tarihine kadar geçerli olmak üzere yetki belgesine kaydeder. Ancak yetki belgesinde kayıtlı bu taşıtlardan herhangi bir sebeple yetki belgesinden düşüm yapılması halinde düşümü yapılan taşıtın yerine yetki belgesindeki taşıt sayısı 10 adedin altına düşünceye kadar yeni taşıt ilavesi yapmaz.
Bu madde şirket, kooperatif ve taşıma birliklerini ilgilendirmektedir.
Bir şirket ve kooperatifin yetki belgesine kayıtlı 10 dan fazla taşıtı varsa 2012 Tarihine kadar tüm hakları saklı kalmak kaydıyla faaliyetini sürdürebileceği.
Ancak Y türü yetki belgelerinin 31.10.2011 Tarihine kadar D4 yetki belgesine dönüştürülebileceği belirtilmektedir.
Burada dikkat edilecek husus 31.10.2011 tarihidir. Tüm Y Türü Yetki belgeleri hak kaybı olmaması için D4
Yetki belgesine araç sayısına bakılmaksızın geçmesi istenmektedir.
2012 den sonra ise yıl içinde mutlaka 10 araca kadar düşüm yapmasının isteneceği anlaşılmaktadır.
Burada Y Türü yetki belgesi ve yenilenen D4 Yetki belgesinin süresi önemli değildir kritik tarih 01.01.2013 tür.
Bu tarihe kadar, araç sayısı, işletme sahibi ve kooperatif için taşıt sayısı 10 olmalıdır.
Öz mal veya kooperatif ortağı olmak önemli değildir verilen bu süre içinde taşıt yenilemesi yapılamayacaktır.
Yetki belgesinin altında kayıtlı taşıtın satılması durumunda, taşıt yetki belgesinden düşürülecek yerine taşıt kayıt edilemeyecektir.
Şirketler için de sıkıntı olmasına rağmen taşıt sayılarını düşürebilirler.
Motorlu Yolcu taşıyıcılar kooperatiflerinin durumu ise hakikaten zor.
Taşıyıcı kooperatiflerin hem üye sayısı ve üyelerinin taşıt sayısı oldukça fazla elli yüz üyeli kooperatifler var.
Bazı kooperatiflerin yetki belgelerine kayıtlı öz mal araçları da var.
Sıkıntının büyüğü burada en önemlisi hangi başkan bu durumda hangi üyesinin düşümünü yapabilir üyelikten çıkarabilir, müktesep hakkını yok kabul edebilir.
Genel kurul kararı gerektirse bile hiçbir yönetim bunu göze alamaz.
Bu durumda kooperatiflerin faaliyetlerini sürdürebilmeleri zor görünüyor.
İki tercih yolları var
1- Y Türü yetki belgesine geçişte; kooperatif adına kayıtlı taşıma hatlarını, kooperatif üyelerinin adına geçirilmesi ve üyelerinin D4 Yetki belgesi almalarını sağlamalarıdır.
Bu durum genel kurul gerektirebilir kooperatif tüzüğüne bakmak lazım. Yönetim Kurulu Kararıyla mümkün değildir.
Özellikle Öz mal taşıtı olan ve yetki belgesine kayıtlı taşıtı olan kooperatiflerde buna dikkat edilmesi şarttır.
Uygulanabilme açısından KTY ve İlgili genelgeye göre bu mümkündür, mani bir durum yoktur.
Bence yenilemede bu dikkate alınmalıdır, ondan fazla üyeye ve taşıta sahip kooperatiflere önerimdir.
Peki, kooperatif ne yapacak F1 Yetki belgesi alacak ve bu taşımacıların biletini komisyon karşılığı kesecek üyelerine diğer konularda destek olacak veya kendini bir genel kurul kararı ile lav edecektir.
Kooperatifin lav edilmesi için acele edilmemeli belli bir süre bence beklenmelidir.
Duyduğum kadarıyla bazı kooperatifler bu genelgenin kaldırılması hususunda yürütmeyi durdurma davası açtıklarını
öğrenmiş bulunuyorum bakalım hukuk ne karar verecek beklemekte fayda olabilir..
2- Y Türü yetki belgesinin süresi 2012 den sonraya kadar devam edenler için ise bu yılın geçirilmesi kendilerine hak kaybı da getirmektedir. Dikkat edilmesi gereken husus sadece maddi külfet değildir.
Müktesep hakkın kaybı söz konusudur. Yeniden müracaat edilecektir. İl İlçe trafik komisyonu kararı getirme zorunluluğu vardır.
İptal olan Y Yetki belgesindeki İl Trafik Komisyonu Karalarının Güzergah ve araç sayısı gibi çalışma hakkının iptali söz konusudur. Yeniden müracaat edilmesi durumunda Eski kararların arz ve talep dengesinin korunmasında Ulaştırma Bölge Müdürlüklerinde yapılacak değerlendirmede geçerli olup olmayacağı belirsizdir.
Y Yetki belgelerinin süreleri 2012 ve sonrasında olan taşımacılar için En azından bu yılın Mayıs ayına kadar almaları gereken ciddi bir karardır. Beklemek zarar mı verir? belgemiz iptal mi olur ertelenir mi karar vermek çok zor.
b) Mevcut Y yetki belgelerinin D4 yetki belgesiyle değiştirilmesi esnasında herhangi bir yetki belgesi ve/veya taşıt kartı ücreti alınmaz.
Burada KTY yönetmeliğin geçici maddeleriyle çelişen bir durum var!
01.11.2011 Tarihine kadar mı ücret alınmaz.
01.01.2012 Tarihine kadar mı alınmaz.
Y Türü yetki belgesinin bitim tarihi sonuna kadar mı alınmaz.
Benim anladığım kadarıyla 31.10.2011 tarihine kadar alınmayacağı çünkü değişim ve yenilemenin son tarihi 31.10.2011 verilmiş.
Bu tarihten sonra Y Türü yetki belgesi bitim tarihinden önce yapılacak yenilemelerde %90 indirimli alınabileceği.
Yönetmelikte belirtilmiş genelgeye mi uyacağız yönetmeliğe mi?
c) Mevcut FY yetki belgelerinin F1 yetki belgesiyle değiştirilebilmesi için yetki belgesi sahiplerinin KTY’nin F1 yetki belgesi için öngördüğü şartları sağlamaları ve geçerli ücret farkını ödemeleri şarttır.
Taşımacıya verilen Yetki belgesi ücret muafiyeti ve indirim hakkı Acenteciye neden verilmemiş bu da eleştirilecek bir husus.
İkinci konu ise bireysele dönüşen İl içi taşımacıların biletlerini kesecek olan F1 Acentelerini bilet kesme konusunda
sıkıntı bekliyor. Bu sektörde genelde bilet araç içinde hareketten sonra kesildiği için öncede acenteler tarafından kesilen biletlerde sorun yaşanacağını düşünüyorum örnek olarak 60 üyeli bir kooperatifin üyelerinin biletini kooperatif kesiyordu, şimdi ise taşımacı kendi biletini kesme zorunda. Bu durumda sistemin temelde bireysele dönüştüğü düşünülürse o zaman 60 bireyselci biletlerini F1 Acenteye vermek zorunda Acente kesecek.
Ara durak indirme ve bindirme son durak düşünüldüğünde yüzlerce binlerce milyonlarca biletin acentelere verilmesi zorunluluğunu ortaya çıkıyor.
Yolda bilet kesilememesi ise ayrı bir sorun bu kısıtlama ve yasaklamalar uygulamada büyük sıkıntı doğuracaktır.
İl içi taşıma sistemine bilet kesme ve Acentelik sisteme uymamaktadır, tek zorlayan kurumsallaşmadan bireysele dönüşülmesidir.
ç) Mevcut Y ve FY yetki belgesi sahiplerinin bu yetki belgelerini en geç 31.10.2011 tarihine kadar D4 veya F1 yetki belgeleriyle değiştirmeleri şarttır. Bu tarihten sonra değiştirme işlemi yapılmaz. Y ve FY yetki belgesi sahipleri 31.10.2011 tarihine kadar mevcut yetki belgelerini değiştirmezlerse değiştirme haklarını kaybetmekle birlikte faaliyetlerini yetki belgelerinin geçerlilik süresinin sonuna kadar devam ettirebilirler. Bu sürenin bitiminde yetki belgeleri geçersiz olur.
Bu madde bence Yönetmelikle çelişmektedir.
Y Yetki belgesinin süresinin sonuna kadar kullanılabileceği açıklanıyor.
Diğer taraftan ise 31.10.2010 tarihine kadar yenilemek zorunluluğu getirilmektedir.
Yönetmelikte Yetki belgesi yenileme şartları ve hükümleri Y Yetki belgelerine de aynen uygulanmalıdır.
d) 31.10.2011 tarihine kadar mevcut Y türü yetki belgelerinin D4 yetki belgesiyle değiştirilmesi dışında yeni D4 yetki belgesi düzenlenmez.
Bu konu en çok eleştirilen konulardan biridir.
11.06.2009 Tarihinde yayınlanan KTY Göre il içi taşımaların serbest bırakılacağı ve uygulamanın 01.01.2011 Tarihinden sonra başlayacağını düşünen bazı meslektaşlarımız ve sektöre yeni giriş yapmak isteyen taşımacılar.
Yatırım yaparak ve hatta borçlanarak araç alanlar oldu, şimdi bu araçlar hiçbir şekilde araçlarını yetki belgesine kayıt ettiremiyorlar Kasım ayına kadar beklemek zorundalar. Bunların Vergi mükellefi olduğu araçlarının borçlarını ödemek zorunda oldukları da dikkate alınmalıdır.
Mağdur edilmişlerdir, bu durumda olan, yüzlerce binlerce kişi bekliyor.
Bence ciddi olarak yetkililerin bu konuya bir çözüm getirmesi lazım.
Y Belgelerinin D4 Dönüştürülmesinde Bölge Müdürlüklerinde yığılma olacağı düşüncesi ve gerekçesiyle alındığını akla getiren bu kararın sektörün büyüklüğü dikkate alınırsa doğru olduğu uygulamada sektörde faaliyet gösteren işletmelerin dönüşümü pek ciddiye almadıkları KUGM internet sitesinde Ocak ayı sonu itibariyle D4 Yetki belgesi alanların sayısının 4 Olduğunu gördüğümde açıkçası şaşırdım.
Bir ayda sadece 4 Yetki belgesi dağıtılmış. Müracaat sayısını bilmiyorum ancak konunun sektöre yeteri kadar duyurulmadığı veya sektörce ciddiye alınmadığını düşündürüyor.
e) Bakanlıkça verilen yetki çerçevesinde Y ve FY yetki belgelerini düzenlemiş kurumlar, belge değiştirme bitim tarihi olan 31.10.2011 tarihinden sonra kurumlarında kalan bütün dosyaları ilgili Ulaştırma Bölge Müdürlüklerine en geç 31.12.2011 tarihine kadar gönderirler.
Kurumlar arası bir iştir sektörü öncelikli olarak ilgilendirmiyor.
Ancak yirmi otuz yıllık kararlarla çalışan taşıma hatları ve güzergahlar var Bakanlık kadroları yüz binlerce dosyayı nasıl inceleyecek arşivleyecek, bilgisayara kaydını yapacak bu da ayrı bir sorun.
Kayıp olan dosyaların durumu ne olacak.
Sonuç
Genelge Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde D4 Yetki Belgesi ile ilgili hükümlere açıklık getirmiş olmasına rağmen
Karayolu yolcu taşımacılığı sektörünün en fazla araç ve taşıma kapasitesine sahip olan bu kesiminin konuyla ilgili olarak gerektiği kadar bilgilendirilmediği düşüncesindeyim.
Yayınlanan genelgenin birçok konuya açıklık getirmesine rağmen dikkate alınmadığı veya anlaşılamadığını düşünüyorum.
Bu konuda en önemli eksiğin Meslek odaları, Taşıma Birliklerinin Yolcu Taşımacılığı Motorlu Taşımacılar Kooperatifleri bireysel taşımacıların mutlaka bilgilendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
KUGM geçmiş uygulamalarından da gördüğümüz gibi bu genelgenin ve uygulamalarının da son günde erteleneceği gibi bir beklentinin oluştuğunu görüştüğüm kişilerden ve edindiğim intibalardan söylüyorum.
Bunun en önemli göstergesi ise KUGM-2011-06-YOLCU Genelgesidir. Pişmiş aşa su katmıştır.
İnsanların aklını karıştırmıştır. Bir taraftan Yetki belgesi almaya zorlayacaksınız yönlendireceksiniz, süre vereceksiniz diğer taraftan 2011 Sonuna kadar Y ve D4 Yetki belgesi denetimlerinin bazı Taşımacıların bazı şartları sağlaması halinde yapılmayacağını yayınlayacaksınız.
Bu düşünceler ve tereddüt içinde sektör bekliyor.
En önemli gösterge alınan belge sayısı, Ocak ayı sonu itibariyle 4…
Nusret ERTÜRK Tüm Otobüsçüler Federasyonu (TOF) Genel Sekreter
E-Mail: info@ttder.org.tr
Tel: (0532) 317 33 86
NOT: SORULARINIZI DİREK MAİL OLARAK TARAFIMA GÖNDEREBİLİRSİNİZ. GÖNDERİLER HER MAİL TARAFIMDAN CEVAPLANMAKTADIR!!!!